Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Tıbbi Genetik Ana Bilim Dalı, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2022
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: HALUK HÜSEYİN GÜRSOY
Danışman: Oğuz Çilingir
Özet:
Amaç: Çalışmanın amacı, şaşılık olgularının ekstraoküler kas dokusunda, kas fonksiyonlarıyla direkt veya dolaylı ilişkili olan bazı genlerdeki ekspresyon değişikliklerinin incelenmesidir. Kapsam: Olgular Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Göz Hastalıkları Anabilim dalında takip edilen hastalardan seçildi. Şaşılık cerrahisi yapılan 25 hasta (grup 1) ve enükleasyon cerrahisi yapılan beş kontrol olgusu (grup 2) dahil edildi. Olguların ekstraoküler kas dokuları analiz edildi. Yöntem: Dışa kayma nedeniyle cerrahi uyguladığımız olgularda iç rektus kasından örnek alındı, içe kayması olan olgularda ise dış rektus kasından örnek alındı. Yatay kasların distal kas ve tendon karışımı rezeke edilen kısımları, RNA izolasyonu yapılıncaya kadar RNAlater solusyonunda (Ambion AM7022; Austin, TX, USA) -80°C’de saklandı. Kontrol grubunda da aynı işlemler yapıldı. Ancak bu grup, enükleasyon yaptığımız olguların ekstraoküler kaslarından oluştu. RNA izolasyonu sonrası cDNA sentezlendi. Her bir örnek belirlenen 11 aday gen ve 1 housekeeping gen açısından, Real-Time PCR yöntemi ile değerlendirildi. Bu genler; MYH1 (miyozin ağır zincir 1), MYH7, MYH13, tropomiyozin alfa-3 zinciri filaman ilişkili protein (TPM3), kolajen tip I, alfa-1 (COL1A1), kolajen tip XII, alfa-1 (COL12A1), insülin benzeri büyüme faktörü-1 (IGF1), glial hücre hattı kaynaklı nörotropik faktör (GDNF), tripartite motif containing 63 (TRIM63), sarkoplazmik/endoplazmik retikulum kalsiyum adenozin trifosfotaz 1 (ATP2A1) ve titin (TTN)’dir. Ekspresyon analizinde 2 –∆∆Ct hesaplama yöntemi kullanıldı. Bulgular: Grup 1 ortalama cerrahi yaşı 44±11 (9 - 54) idi. 15 kadn, on erkek hastanın, 20 iç rektus ve beş dış rektus kası alındı. Cerrahi başarı oranı 21/25 (%84) idi. Grup 2 olguların 3’ünde endoftalmi, 2’sinde glokom nedeniyle göz enüklee edildi. 11 aday genin 7’sinin ekspresyonunda anlamlı düşüş elde ettik. COL12A1 gen ekspresyon seviyesi grup 1’de, kontrol grubuna göre, %30 azalmıştır (p = 0,049). Grup 1’de kontrol grubuna kıyasla gen ekspresyon seviyeleri, MYH1 geninde 37 kat, MYH13 geninde 12 kat, MYH7 geninde 3,6 kat, TPM3 geninde 3,7 kat, TTN geninde iv . 4,2 kat ve TRIM63 geninde 2,3 kat azalmıştır (p değerleri sırasıyla 0,006, 0,003, 0,016, 0,009, 0,027 ve 0,031’dir). Sonuç: Analiz ettiğimiz miyozin ve ilişkili genlerdeki ekspresyoda anlamlı azalma, şaşılığın gelişimi ile ilişkili olabilir. Daha fazla olguda benzer çalışmaların tekrar edilmesi ile elde edilecek sonuçlar, şaşılığın patogenezinin aydınlatılmasına katkı sağlayacaktır.