Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sosyal Bilgiler Eğitimi Bilim Dalı, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2022
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: MELİKE SAKALLI
Danışman: Eyüp Artvinli
Özet:
Amaç: Bu araştırmanın amacı 2019-2020-2021 yıllarında düzenlenmiş olan TÜBİTAK 2204-B Ortaokul Öğrencileri Araştırma Projeleri Yarışması’nda finale kalan coğrafya projelerini tematik ve metodolojik yönden bilimsel araştırma basamaklarına göre analiz etmektir. Yöntem: Bu araştırmada veri toplama aşamasında nitel araştırma yöntemlerinden olan betimsel model kullanılmıştır. Veri toplama aracı olarak doküman incelemesi kullanılmıştır. Veri kaynaklarını oluşturan TÜBİTAK 2204-B Ortaokul Öğrencileri Araştırma Projeleri Yarışması’nda 2019-2020-2021 yıllarında finale kalan coğrafya projeleri içerik analizi tekniğiyle çözümlenmiştir. Bulgular: Bu araştırmada veri kaynaklarını oluşturan 39 proje incelenmiştir. Tematik açıdan yapılan analize göre en fazla Ekolojik Denge tematik alanının tercih edildiği tespit edilmiştir. Metodolojik açıdan yapılan analize göre de 39 projenin 29’unda araştırma yönteminin uygun biçimde yazılmadığı tespit edilmiştir. Geri kalan projelerde kullanılan yöntemler arasında en fazla nicel yöntemin tercih edildiği tespit edilmiştir. Araştırma modeli olarak ise tarama modeli ve deneysel model ön plana çıkmıştır. Evren örneklem/ çalışma grubu/ katılımcılar/ veri kaynağına bakıldığında ise 39 projeden 27’sinde bunların ayrı bir başlık şeklinde değil de proje içeriğinde kısaca belirtildiği tespit edilmiştir. En fazla kullanılan veri toplama yöntemi ise görüşme tekniği olarak tespit edilmiştir. En fazla kullanılan veri toplama aracı olarak da anket tespit edilmiştir. Amaç için yapılan analize göre amacın bütün projelerde yer aldığı tespit edilmiştir. Problem cümlesi ve alt problemler için yapılan analize göre 39 projeden 24’ünde problem cümlesi ve alt problemlerin belirtilmediği tespit edilmiştir. Bulgular ve sonuç başlıkları için yapılan analize göre 39 projeden 34’ünde bulguların belirtildiği, sonucun ise bütün projelerde yer aldığı tespit edilmiştir. Tartışma başlığı için yapılan analize göre 39 2 projeden 32’sinde tartışmanın belirtilmediği tespit edilmiştir. Önerilere bakıldığında ise 39 projeden 35’inde önerilere yer verildiği tespit edilmiştir. Sonuç ve Öneriler: Araştırma sonuçlarına göre TÜBİTAK 2204-B Ortaokul Öğrencileri Araştırma Projeleri Yarışması’na sunulan coğrafya dalındaki projelerin metodolojisinde bilimsel araştırma basamaklarından çok az bahsedildiği ya da yer verilmediği, dolayısıyla Türkiye finaline kalan projelerde bile metodolojik açıdan eksiklikler olduğu tespit edilmiştir. Buna göre projelerin bilimsel araştırma basamakları açısından niteliğini artırmak için proje raporu yazma ve bilimsel araştırma yöntemleri ile ilgili eğitimler düzenlenerek öğretmen ve öğrencilerin bu eğitimlere katılması sağlanabilir. Bu eğitimlerde özellikle problem ve alt problemler, yöntem ile sonuç ve tartışma kısımlarına özel önem verilmesi önerilmektedir. Bu amaçla okullardaki proje yazma atölyelerinde bilimsel araştırma basamaklarına uyulması konusunda danışman öğretmenlerin farkındalıklarının artırılması önerilmektedir.