Bağırsak stoması olan bireylerin taburculuk sonrasında yaşadığı sıkıntıların değerlendirilmesi: Nitel bir araştırma


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Sağ.Bil.Enst.Md.Lüğü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2020

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: FERZAN KALAYCI

Danışman: Nazike Duruk

Özet:

Amaç: Araştırma, bağırsak stoması olan bireylerin taburculuk sonrasında yaşadığı sıkıntıların değerlendirilmesi amacıyla yapılmıştır. Kapsam: Stoma açılması vücut bütünlüğünü bozan bir işlemdir. Bu sebeple stomalı bireylerin yaşamını olumsuz etkilemektedir. Stoma açılan bireyler psikolojik, fizyolojik ve sosyal pek çok sorunla karşı karşıya kalmaktadır. Bu durumu kabullenmekte zorlanan bireylerin yaşam tarzı ve yaşam kalitesi de olumsuz etkilenmektedir. Yöntem: Araştırma fenomenolojik tipte niteliksel bir araştırma olarak yapılmıştır. Araştırma evrenini Eskişehir ili Odunpazarı ve Tepebaşı ilçelerinde yaşayan ve herhangi bir nedenle bağırsak stoması açılıp sonrasında eve taburcu olan, 18 yaş ve üstü, mental, fiziksel ve iletişim açısından engeli olmayan bireyler oluşturmuştur. Örnekleme yöntemi olarak ölçüt örnekleme ve kartopu örnekleme yöntemlerinden yararlanılmıştır. Veriler Haziran-Eylül 2019 tarihleri arasında kişisel özelliklere ilişkin veri formu ve stomalı bireylere yönelik yarı yapılandırılmış görüşme formu ile toplanmıştır. Kişisel özelliklere ilişkin verilerin analizi sayı yüzde olarak değerlendirilmiştir. Elde edilen nitel veriler içerik analizi yöntemi ile MAXQDA 2020 programı ile analiz edilmiştir. Bulgular: Araştırma verileri Roy Adaptasyon Modeli'nden yararlanılarak oluşturulan temalar ve diğer temalar olmak üzere 2 başlıkla değerlendirilmiştir. Roy Adaptasyon Model'inden yararlanılarak oluşturulan temalar arasından yoğun olarak sıkıntı ifade edilen konuların fizyolojik uyum alanına ve karşılıklı bağlılık uyum alana ilişkin olduğu, diğer temalar arasında ise yoğun olarak stoma yönetimine ilişkin bilgi eksikliği ve ekonomik nedenlere bağlı sıkıntılar olduğu görülmüştür. Sonuç: Araştırmamızda yer alan bireylerin çoğunlukla erken dönem cilt komplikasyonlarına ilişkin sıkıntı yaşadığı; ailevi ilişkilerinin bozulduğu; yaşadıkları fizyolojik ve psikolojik sıkıntı nedeni ile ailesinden uzak durmak istediği; yakınlarının bulaşacağı olduğu korkusu ile stomalı bireylerle görüşmek istemediği; bireylere stoma bakımı için verilen eğitimin yeterli olmadığı; stoma bakımı esnasında yaşanılacak komplikasyonlardan haberdar olmadıkları; beslenmeye ve stoma sonrası cinsel yaşama yönelik yeterli eğitim almadıkları ve stoma açılması nedeni ile gelir durumunun azaldığı sonucuna ulaşılmıştır. Anahtar kelimeler: Bağırsak stoması, ileostomi, kolostomi, taburculuk.