Orhaneli ve Keles (Bursa) kömür yataklarındaki kömürlerle ara katkılı kil minerallerinin dağılımı, mineralojik, jeokimyasal ve izotopik karakterizasyonları ile kökenlerinin irdelenmesi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi (ESOGU) Bilimsel Araştırma Proje No. 2017-1836, Proje Yürütücüsü, 2018-.


Erkoyun H. (Yürütücü), Kadir S., Külah T.

Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, 2018 - 2020

  • Proje Türü: Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje
  • Başlama Tarihi: Şubat 2018
  • Bitiş Tarihi: Şubat 2020

Proje Özeti

Bursa-Orhaneli (Gümüşpınar, Sağırlar, Çivili) ve Keles (Harmanalan) bölgesinin kömür oluşumları açısından oldukça zengin olması (85.000.000 ton) ekonomiye katkısından dolayı pek çok araştırmacı tarafından çalışılmıştır. Bu çalışmalar daha çok kömür prospeksiyonu kapsamında jeolojik etüdlerdir. Kömür katmanlarının altı ve üstünde kalan killi birimler ile ilgili ayrıntılı bir çalışma yapılmamıştır. Çalışma sahasında, Paleozoyik yaşlı metamorfik şistler (killi serizitli şist, muskovitli kuvarsit, serizit klorit şist, kuvars albit muskovit şist, kalk şist, biyotit şist, amfibolit, gnays) ve mermerler ile tektonik dokanakla gelen Kretase yaşlı ofiyolitik melanj (serpantinit, harzburjit, dünit, piroksenit, gabro ve diyabaz daykları) Neojen'in öncesi temelini oluşturmaktadır. Neojen çökelleri Miyosen ve Pliyosen yaşlı birimlerden oluşmaktadır. Tüm bu birimler Paleosen yaşlı Topuk Graniti ile pegmatit, granit porfir ve oblik daykları tarafından kesilmiştir. Miyosen çökelleri Üst Miyosen yaşlı olup tabandan tavana konglomera, marn - kiltaşı, alt kömür damarı horizonu, kiltaşı-silttaşı, orta kömür damarı horizonu, bitümlü şeyl-kiltaşı-kumtaş-çakıltaşı olarak sıralanmaktadır. Bu serinin üzerine kömür horizonu gelmektedir. Alt seviyelerde kil oranı fazladır. Üst seviyelerde konglomera, açık gri, grimsi krem yer yer kahverengi, kırmızımtrak krem renkli tüfit, silisifiye kireçtaşları ise alt Pliyosen yaşlı kabul edilmiştir. Pliyosen birimler kireçtaşı, marn ve üst kömür damarı horizonundan oluşmaktadır. Birimin en altında üst kömür damarı horizonu yer almakta olup, linyit, killi linyit, linyitli marn, linyitli kiltaşı ve tamamen marn ve kumtaşlarından oluşmaktadır. Birimin üst seviyelerine doğru kireçtaşı katkılar artmakta, tüf/tüfit, andezit-bazalt seviyeleri gözlenmektedir. Kuvaterner oluşukları yamaç molozu ve alüvyon olarak adlandırılmaktadır. Konu ile ilgili bu çalışma programında kömür altı ve üstü kil minerallerinin yanal ve dikey yöndeki dağılımı ve zonlanmasını, mineralojik ve kimyasal karakterizasyonlarını, izotopik ve paleoiklimsel koşullar hakkında bilgi sahibi olmak ve kil minerallerinin oluşumuna ait bir model ortaya koymaktır.