Gerçek zaman ölçümlerine dayalı bilgisayar kontrollü geri beslemeli otomatik köklendirme sisteminin tasarımı geliştirilmesi ve karadutun çoğaltılmasında test edilmesi TÜBİTAK 108 O 424


Yıldırım S., Yıldız K., Zafer N.

TÜBİTAK Projesi, 2008 - 2010

  • Proje Türü: TÜBİTAK Projesi
  • Başlama Tarihi: Kasım 2008
  • Bitiş Tarihi: Kasım 2010

Proje Özeti

Karadutun çelikle çoğaltılmasında köklendirme başarısı ve kalitesi; çelik tipi, çelik alma zamanı ve çelik alınan ana bitkinin yaşı gibi faktörler yanında köklendirme ortamının nem ve sıcaklığı gibi çevresel faktörlere de bağlıdır.  Bu çalışmada karadutun çelikle çoğaltılması için gerçek zaman ölçümlerine dayalı bilgisayar destekli geri beslemeli otomatik bir köklendirme sistemi tasarlanmış ve imal edilmiştir. Köklendirme sistemi; sistemin işleyişinde tüm işlemlerin koordine edilmesi, veri kazanımı ve sistemdeki bütün işlemlerin otomasyonu için bir bilgisayar ve bir görsel ölçme ve kontrol yazılımı, PLC ünitesi,  nem sensörü, sıcaklık sensörü, selonoid vana, damla sulama hattı ve damlatıcılardan oluşmuştur. Sistem serada karadutun çelikle çoğaltılmasında test edilmiştir. Otomatik sistem kendisinden beklenen tüm ihtiyaçlara cevap verebilmiştir.  Köklendirme masalarının nem içeriği ve sıcaklığı gerçek zamanlı olarak sensörler tarafından ölçülmüştür.  Bu değerlere bağlı olarak her masanın sıcaklık ve nem içerikleri kontrol ve izleme sistemi ile anlık olarak izlenmiş ve belirlenen sınırlarda kontrol edilmiştir.  Ayrıca bu sensörlerden alınan veriler sistem tarafından ayrı bir dosya içine kayıt edilmiştir. Sera denemelerinde sistemin performansı test edilmiştir ve ayrıca sıcaklık ve nem içeriğinin köklendirme başarısı ve kalite özellikleri üzerine olan etkileri belirlenmiştir. Köklendirme ortamının sıcaklık ve nem içeriği köklenme başarısı, kallüs oluşumu, kök boyu ve kök kalınlığı üzerine önemli derecede etkili olduğu (α=0.05) belirlenmiştir. Kök sayısı üzerine ise sadece köklenme ortamı sıcaklığının(α=0.05) etkili olduğu belirlenmiştir.  Kontrol olarak çelikler aynı zamanda ülkemizde yaygın olarak kullanılan on/off sisteminden elde edilen sonuçlar ile karşılaştırılmıştır ve kallüs oluşumu, köklenme yüzdesi, kök uzunluğu ve çelik başına kök sayısı açısından daha iyi sonuçlar alınmıştır.