Akademik Veri Yönetim Sistemi
Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, BAP Y.Lisans, 2024 - 2025
Bu çalışmada, erken fide döneminde farklı mısır çeşitlerinin
sitrik asit ve limon suyu uygulamalarıyla tuzluluk stresine gösterdiği tepkiler
incelenmiştir. Tez çalışması Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Ziraat Fakültesi
Tarla Bitkileri Bölümü labıratuvarlarında ve iklim odasında yürütülmüştür. İlk
olarak 21 mısır çeşidinin çimlenme ve çıkış testleriyle tuzluluk stresine
tepkileri incelenerek, en hassas (P2088) ve en toleranslı (DKC6050) çeşitler
fide ve yaş ağırlık değerlerindeki azalma oranlarına göre kümeleme analiziyle
belirlenmiştir. Daha sonra erken fide döneminde bu iki çeşitte, tuzlu
koşullarda [Kontrol (Saf su) ve 15 dSm-1]sitrik asit uygulamaları
[Kontrol (SS, saf su), sitrik asit (SA, 100 ppm) ve limon suyu (LS, 0 gr/l)]
yapılmıştır. Denemeler, tesadüf parsellerinde faktöriyel düzende 4 tekrarlı
olarak kurulmuştur. Elde edilen sonuçlara göre bitki boyu ve sap kalınlığı tuz uygulamalarıyla azalmıştır. Ancak, tuzlu
ortamda DKC6050’de SA uygulamasıyla bitki boyu artmıştır. SPAD değeri, tuzlu
ortamda P2088 çeşidinde LS uygulaması ve DKC6050’de SA uygulamasından olumlu
etkilenmiştir. Yaprak bağıl su içeriği
tuzlu koşullarda sitrik asit uygulamasıyla P2088'de azalmış, DKC6050'de
artış göstermiştir. Elektrolit
sızıntısı tuzlu ortamda P2088 çeşidinde daha fazla olmakla birlikte
sitrik asit uygulamaları bu sızıntıyı azaltmıştır. Kontrol koşullarında
P2088'in yaprak alanı daha geniş iken, tuzlu ortamda her iki çeşitte
daralmıştır. Limon suyu uygulamaları yaprak alanını artırmıştır. Yaş ağırlık
DKC6050 çeşidinde daha yüksek olup sitrik asit etkisi önemsizdir. Kuru madde
oranı P2088 çeşidinde sitrik asit uygulamalarıyla artmıştır. Tuzlu ortamda
stoma sayısı artmış, P2088 çeşidinde limon suyu uygulamasıyla stoma boyu
uzamıştır. Tuzlu ortamda P2088 çeşidinde sitrik asit uygulamalarıyla Na+/K+
oranı düşmüştür, bu da tuz toleransına işaret etmiştir. Sonuç olarak;
başlangıçta yapılan çimlenme ve çıkış analizleri, çeşitlerin tuz toleransını
belirlemede yetersiz kalmıştır. P2088 çeşidi, daha hassas olarak
sınıflandırılmasına rağmen tuzlu koşullarda sitrik asit uygulamalarıyla bazı
morfo-fizyolojik özellikler ve element içerikleri bakımından DKC6050'den daha
olumlu tepkiler göstermiştir. Tuz toleransını kesin olarak belirlemek için
osmalit birikimi, antioksidan enzim analizleri ve iyon birikimlerinin de
değerlendirilmesi gerekmektedir.