Akademik Veri Yönetim Sistemi
Yıldırım Y. E.(Yürütücü), Tuğrul K. M.
TÜBİTAK Projesi, 2021 - 2024
Etkin ve sürdürülebilir
su kullanımında en yüksek randıman sağlandığı sulama yöntemlerinin başında
yüzeyaltı damla sulama yöntemi gelmektedir. Yüzeyaltı damla sulama yönteminin
çok sayıda üstünlüğünün yanı sıra bitki kök bölgesine sulama suyu ile birlikte
hava uygulamasına da olanak sağlamaktadır. Söz konusu araştırmada yüzeyaltı
damla sulama sistemi ile sulanan şeker pancarına sulama suyu ile birlikte hava
enjeksiyon uygulaması yapılarak verim ve kalitede parametrelerine, toprağın
biyolojik aktivitesi üzerine olası etkileri incelenmiştir. Çalışma tesadüf
blokları bölünmüş parseller deneme desenine göre 4 tekerrürlü olarak 2 yıl
yürütülmüştür. Deneme 2 ana konu (hava enjeksiyonlu ve hava enjeksiyonsuz) ve 4
sulama suyu düzeyi (birikimli ETc’nin %125, %100, %75 ve %50’si) olacak şekilde
planlanmıştır. Denemenin ilk yılında 405.7-168.3 mm, ikinci yılında ise
430.7-172.3 mm arasında sulama suyu uygulanmıştır. Mevsimlik bitki su tüketimi
yıllara göre hava enjeksiyonu uygulanan konuda 591.4-471.6 mm, 598- 455.3 mm,
hava enjeksiyonu uygulanmayan konuda 674.3-450.4mm ve 685.4- 461.5 mm arasında
hesaplanmıştır. Denemede elde edilen verim değerleri yıllar ortalaması hava
enjeksiyonlu uygulamada 7142-4863kg/da, hava enjeksiyonsuz uygulamada 6697-4617
kg/da arasında elde edilmiştir. Sulama suyuna hava enjeksiyon uygulamasının
şekerpancarı verimi üzerine etkisinin istatistiksel olarak önemli olduğu
görülmüştür (p<0.05). Araştırmada hava uygulamasının şeker oranı üzerinde de
önemli olduğu görülmüş (p<0.05) ve hava enjeksiyonlu konuda %22.4-%17.5,
hava enjeksiyonsuz konuda ise %21-%17.4 arasında şeker oranı elde edilmiştir.
Ayrıca hava enjeksiyon uygulaması yapılan konularda sulama suyu oksijen
içeriğinin ve topraktaki nitrat oranına etkisinin hava enjeksiyonsuz konuya
göre daha yüksek olduğu görülmüştür. Sulama suyuna hava enjeksiyonunun
topraktaki biyolojik aktivite üzerine etkisi istatistiksel olarak önemli
bulunmuştur (p<0.05). Sonuç olarak sulama suyuna hava uygulamasının
şekerpancarı verim, kalite parametreleri ve toprağın biyolojik aktivitesi
üzerinde önemli bir etki yarattığı bulunmuştur.