Akademik Veri Yönetim Sistemi
Bolat N.(Yürütücü), Karaduman Y., Çekiç C., Sayım A., Gülsen B.
TÜBİTAK Projesi, 2019 - 2021
Proje konusunu, ana hedeflerini, uygulanan yöntemleri projenin tamamlanan durumunu esas alarak öngörülen
hedeflerle karşılaştırılmalı olarak yazınız.
Ekmeklik buğday çeşit ıslahı çalışmalarında yüksek verim ve bölgedeki etkin hastalıklara dayanıklılık yanında
ekmeklik kalite özellikleri büyük önem taşımaktadır. Buğdayda bitkinin kalitesine çeşidin genotipi ve çevre koşulları
etkili olmaktadır. Bazı genotipler çevreden fazla etkilenmekte ve çevreye göre kalitesinde çok fazla değişkenlik
göstermektedir. Diğer bazı çeşitlerde bu değişkenlik fazla olmamaktadır. Bu tür çeşitler kalitesi "stabil" çeşitler olarak
bilinmektedir. Bu proje ile, NBC TARIM buğday ıslah materyali kullanılarak yüksek verim yanında yüksek kaliteli ve
kalitesi stabil 2 ekmeklik buğday çeşit adayı Tohumluk Tescil ve Sertifikasyon Merkezi Müdürlüğüne (TTSMM)
sunulmuştur. Bu amaçla, projenin ilk yılında NBC TARIM araştırma tarlasında ekili olan ve üstün özellikleri nedeniyle
önceki yıllarda seçilen toplam 191 farklı buğday genotipi değerlendirilmişir. Bu materyal içinde NBC TARIM'ın kendi
kaynakları ve Uluslararası Kışlık Buğday Geliştirme Programından (IWWIP) temin edilen denemelerden seçilen
buğday genotipleri yer almaktadır. Bu denemelerden seleksiyon yapılarak "Kaliteli Buğday Bölge Verim Denemesi"
oluşturulmuştur. Bu deneme içinde 20 farklı genotiple birlikte 4 adet farklı buğday çeşidi standart olarak kullanılmıştır.
Denemeler, Tesadüf Bloklarında Bölünmüş Deneme Desenine göre iki lokasyonda farklı azot dozları kullanılarak
oluşturulan toplam 10 farklı çevrede ekimleri yapılarak değerlendirilmiştir.Projenin tamamlanması sonucunda geliştirilen 2 buğday çeşidinin üretime girmesi ile birlikte kalitesi yüksek ve stabil
ekmeklik buğday üretiminde ülke ekonomisine katkıda bulunulacaktır. Ülkemizde birçok KOBİ özel sektör tarımsal
araştırma kuruluşu olmasına rağmen bu tür çalışmalar çok sınırlı kalmaktadır. Bu çalışma, bir örnek teşkil edecek ve
özel sektörde araştırma çalışmalarını özendirecektir.
Firma Ar-Ge alt yapısının geliştirilmesi ile yeni projeler üretecektir. Firmanın pazarlama faaliyetleri de bulunduğundan
sektörün ne tür çeşitlere ihtiyaç duyduğunu izlenmektedir ve ona göre araştırmalar yapılmaktadır.
Geliştirilen yüksek kalitede ve kalitesi stabil buğday çeşitlerinin üretimini sağlayarak ekmek sanayiine katkıda
bulunulacaktır. Daha yüksek gelir getirecek olan yeni buğday çeşitlerin geliştirilmesiyle çiftçilerin geliri artacaktır.