Gizli Açlıkla Mücadelede Fonksiyonel Potansiyele Sahip Antosiyanince Zengin Mavi, Mor Ve Siyah Renkli Buğday Genotiplerinin Fitokimyasal, Verim Ve Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi


Akman H., Karaduman Y., Zengin G.

TÜBİTAK Projesi, 2023 - 2024

  • Proje Türü: TÜBİTAK Projesi
  • Başlama Tarihi: Nisan 2023
  • Bitiş Tarihi: Nisan 2024

Proje Özeti

Hızlı artan dünya nüfusunun gıda ve beslenme güvenliğini sağlamak gelecek önemli bir sorun oluşturabilecektir. Dünya nüfusunun üçte biri yeterli gıdaya ulaşabilmektedir, ancak besleyiciliği düşük gıdalar sebebiyle gizli açlıkla karşı karşıyadır. Beslenme farkındalığı göz önüne alındığında, başlıca buğday ıslah programları buğdayda nicelik yerine niteliğe kaymaya başlamıştır. Günlük tüketimimizde önemli bir yere sahip olan buğdayların antosiyanin, karotenoid, flavonoid, element içerikleri gibi insan bünyesinde antioksidan olarak görev alan kimyasalların artırarak yetersiz beslenme ile mücadele edilebilir. Bu nedenle dengeli bir beslenme profiline sahip mavi, mor ve siyah renkli buğday ve buğday ürünleri gizli açlığın durdurulmasına katkı sağlayacaktır. Bu projede Üniversiteler ve farklı araştırma disiplinleri işbirliğiyle Amerikan Tohum Bankası ve Bahri Dağdaş Uluslararası Tarımsal Araştırma Enstitüsü temin edilen genotipler, 2023-2024 yetiştirme sezonunda genetik kaynakların i) verim ve teknolojik kalite ilgili özelliklerinin tespit edilmesi ii) sağlıklı beslenme yönüyle önem arz eden antioksidant kapasiteleri, antosiyanin, toplam fenolik madde ve karotenoid içeriklerinin belirlenmesi ve mevcut ıslah programlarına yeni genetik kaynakların kazandırılması amaçlanmaktadır.

 

Bu amaç doğrultusunda proje kapsamında ulaşılmak istenen hedefler şu şekilde özetlenebilir:

1-     Morfolojik karakterler yönüyle renkli buğdaylar karakterize edilmesi ve bölgemize adaptasyonunun araştırılması,

2-     Renkli buğdaylardan ekmeklik, bisküvilik ve makarnalık olarak kullanılabilecek olanlarının tespiti amacıyla teknolojik kalitelerinin belirlenmesi,

3-     Sağlıklı beslenme yönüyle büyük önem arz eden antosiyanin, toplam fenolik içerik, flavonoid, karotenoid ve antioksidant kapasiteleri yönüyle genotiplerin taranması,

4-     Renkli taneli yerli çeşitlerin geliştirilmesi amacıyla ebeveyn olarak kullanılabilecek ilgili özellikler yönüyle daha üstün genotiplerin tespit edilmesi hedeflenmektedir.