Akademik Veri Yönetim Sistemi
Keleş H., Kıvılcım Çorakbaş F.(Yürütücü)
Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, 2016 - 2018
Miras alanları, birçok fiziksel, tarihi, sosyal ve kültürel niteliğin buluştuğu çok katmanlı alanlardır. Mimari koruma disiplini, miras alanların
analizi ve değerlerine uygun koruma ve gelişme stratejilerinin geliştirilmesinin yanı sıra, bu alanların çok katmanlı niteliklerinin çeşitli
paydaşlar tarafından ve farklı açılardan anlaşılmasından da sorumludur.
Bu projenin amacı, miras alanlarındaki somut ve somut olmayan niteliklerin sunuma yönelik olarak yorumlanması, kullanıcı gruplarına göre
sunum stratejileri geliştirilmesi için yöntem ve ilkelerin belirlenmesi ve sunum önceliklerinin ve uygun tekniklerin/ortamların belirlenmesidir.
Bu projenin ana hedefi, miras alanlarındaki çok katmanlı değerlerin sunumunda hangi kriterlere göre önceliklerin belirleneceği sorusuna
yanıt aramak, öncelikler çerçevesinde sunum yöntemleri geliştirmek ve bu sunum yöntemlerini deneyerek sonuçlarını tartışmaktır. Bu proje
kapsamında, İstanbul Kara Surları Dünya Miras Alanı’nın somut ve somut olmayan niteliklerinden hangilerinin hangi ilkelere göre alanın
sunumunda ön plana çıkarılacağı tartışılacak, belirlenen önceliklere göre (1) İstanbul’da erişilebilirliği yüksek bir sergi salonu için, (2) web
ortamı için, (3) basılı materyaller için sunum stratejileri geliştirilecektir.
Kültürel mirasın yorumu ve sunumu konusu, mimari koruma ve alan yönetimi alanlarında çalışan uzmanlarca son yıllarda üzerinde durulan
güncel bir konudur. Kültürel miras alanlarının topluma sunumu, çağdaş toplumların kendi köklerini ve gelişmelerini anlamaları için gerekli
bir yöntemdir. Aynı zamanda, toplumların miras alanlarını koruma ihtiyacını hissetmesini sağlamak ve teşvik etmek için yüksek öneme
sahiptir. Kültürel mirasın sunumu, en güncel bilgilerin popüler fakat doğru bir şekilde sunumu olarak düşünülmeli ve –dolayısıyla- sık sık
yeni bulgulara göre güncellenmelidir. Aynı zamanda kültürel miras sunumları, geçmişin çok yönlü olarak anlaşılmasına imkan sağlamalıdır.
Örnekleme alanı olarak ele alınan İstanbul Kara Surları Dünya Miras Alanı, 1985 yılında İstanbul’un dört tarihi alanından biri olarak
Dünya Miras Listesi’ndeki yerini almıştır. Üstün Evrensel Değer (ÜED) beyanında bu alan, Theodosius (MS: 401-450) döneminde yapılan
Kara Surları’nın iki tarafındaki alan ve Blachernae Sarayı olarak sınırlandırılmıştır.
Proje yürütücüsü Yar. Doç. Dr. Figen Kıvılcım Çorakbaş, bu projede araştırmacı olan Yar. Doç. Dr. Uğur Avdan ve danışman olan Prof. Dr.
Alper Çabuk, şu anda sürmekte olan “Somut Olmayan Kültürel Niteliklerin Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) Aracılığıyla Alan Yönetimi
Sürecinde Değerlendirilmesi, Örnekleme: İstanbul Kara Surları Dünya Miras Alanı” başlıklı TÜBİTAK projesinde de görev almışlardır (Adı
geçen projede de yürütücü F. K. Çorakbaş’tır). Kara Surları Dünya Miras Alanı’nın somut ve somut olmayan niteliklerine dair bilgiler, bu
projeden alınacaktır.
Bu proje kapsamında, Kara Surları Dünya Miras Alanı’nın yorumlama ve sunum programı oluşturulacak, bu program çerçevesinde
geliştirilen sunumlar üç farklı ortamda topluma iletilecektir. Belirlenen üç sunum ortamı şu şekildedir: (1) web ortamı, (2) basılı materyaller
(broşür ve kitap), (3) sergi salonu ve burada sergilenen posterler, filmler ve Kara Surları’nın mimari maketi. Farklı ortamlardaki sunumların
gerçekleştirilmesinin ardından, yapılabilecek iyileştirmeler ve güncellemeler tartışılacaktır.
Projenin özgün değeri, bir miras alanı için yorumlama ve sunumun planlanması, belirlenen bir örnek miras alanı kapsamında web, basılı
materyal ve sergi ortamı gibi farklı sunum ortamlarının denenmesi; bu sunum şekillerinin aynı program çerçevesinde beraber çalışmasının
öngörülmesi ve sunumların topluma açılarak yeni sunum stratejilerinin geliştirilmesinin hedeflenmesidir.
Yöntem olarak, (1) kültürel miras alanlarının yorum ve sunum programlarının geliştirilmesine dair ilkeler, uluslararası literatür taranarak
geliştirilecek, (2) Kara Surları Dünya Miras Alanı için belirlenen ilkeler çerçevesinde bir yorumlama ve sunum programı gerçekleştirilecek,
(3) varılan sonuçlar, sergi, maket, web sitesi ve basılı materyaller araç olarak ve bütüncül bir şekilde kullanılarak toplumun erişimine açılacak,
(4) tüm miras alanları için yorum ve sunum programlarının oluşturulmasına dair olası yöntemler ve ilkeler tartışılacaktır.
Beklenen çıktılar, (1) miras alanları için yorum ve sunum programının oluşturulmasına dair hem literatür taramasına hem de deneysel
araştırmaya dayalı yöntem ve ilke önerileri, (2) Kara Surları Dünya Miras Alanı’nın kültürel değerlerinin sunumuna dair web sitesi, (3) Kara
Surları’nın ölçekli mimari maketi, (4) Bu maketin ve yorum ve sunum programına göre önceliği belirlenmiş bilgilerin sunulacağı bir topluma
açık sergi, (5) Kara Surları Dünya Miras Alanı’nın tarihi ve değerlerinin tartışıldığı kitap ve broşürlerdir.