Akademik Veri Yönetim Sistemi
Ocakoğlu F. (Yürütücü), Tuncay E.
TÜBİTAK Projesi, 1002 - Hızlı Destek Programı, 2017 - 2019
Kuzey Anadolu Fay Zonu
(KAFZ) üzerindeki Dokurcun Vadisi (Mudurnu, Bolu) güneyinde 100’ü aşkın
paeo-heyelan haritalanmış, bunlar içinden seçilmiş 6 heyelan üzerinde ayrıntılı
jeomorfolojik, jeoteknik ve jeokronolojik çalışmalarla bu heyelanları
tetikleyen depremlerin büyüklük ve zamanlaması gibi bilgilere ulaşılmıştır.
Jeokronolojik çalışmalarımız
ayrıntılı incelenen heyelanların tümünün son 12.8 ka içinde, kabaca 2000-3000
yıllık zaman aralıkları ile geliştiklerini göstermektedir. Jeoteknik
çalışmalarımız, heyelanların oluşumu için, doygun zemin koşullarında bile
7.2-7.85 büyüklüğünde, merkezüssü Dokurcun Vadisi’nde bulunan depremler
gerektiğini göstermektedir. Zeminlerin kuru olması durumunda gerekli en küçük
deprem büyüklükleri 8.2-8.8 arasındadır. Yenilmelerin gerçekleştiği morfolojik
ve litolojik koşullar eski iklim koşulları çerçevesinde değerlendirildiğinde
hiçbir paleo-heyelanda suya doygunluğun söz konusu olamayacağı; ancak vadoz
zonda kısmi doygun kesimlerden söz edilebileceği, ve dolayısıyla ihtiyatlı
alanda kalınsa bile incelenen heyelanların Mw≥8.0 mega-depremler tarafından
tetiklendiği ileri sürülmüştür.
Son 4.500 yılın aletsel,
tarihsel ve paleosismolojik kayıtlarında gözlenmeyen bu mega-depremlerin,
önceki bazı kuramsal çalışmalarda önerilen Erdek-Niksar şelale kırılmalarının
birer kanıtı olduğu sonucuna varılmıştır.