Akademik Veri Yönetim Sistemi
Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, 2017 - 2020
Projede, Sündiken Dağları’nın Eskişehir İli Bozdağ Yöresi’nde farklı bakıya sahip alanların bitki örtüleri, elverişli yem verimi ve kalitelerindeki mevsimsel değişim incelenerek benzer meralar için de uygulanabilecek yönetim planlamaları oluşturulmuştur. Bu amaçla 2017-2020 yılları arasında 3 yıl süre ile devam eden bu projenin ilk iki yılında arazi çalışmaları yürütülmüş olup son yılda kalite ve istatistik analizleri ile raporun yazımı tamamlanmıştır. Elde edilen sonuçlara göre meradaki farklı bakıya sahip alanların tümü sağlık sınıfı bakımından “sağlıklı” ancak durum sınıfı bakımından “zayıf” sınıfta yer almıştır. Meranın ortalama elverişli yem miktarı 64,72 kg/da olup bu miktar mevsim içerisinde belirgin şekilde değişmiştir. Elverişli yem miktarı temmuz ayına kadar artarken temmuzdan sonra yeniden yağışların başladığı sonbahar dönemi ortalarına kadar azalış göstermiş ve otlatma mevsimi sonuna doğru başlayan sonbahar yağışları ile hafif şekilde yeniden artmıştır. Özellikle kurak yaz döneminde kritik değerler (40 kg/da) civarında seyretmiştir. Ham protein oranı mevsim boyunca azalış göstermesine rağmen hayvan besleme açısından kritik değerin (% 7) altına inmemiş ve güney bakıya sahip alanlarda daha yüksek olmuştur. Bitkilerin NDF ve SKM oranı her ne kadar dalgalı seyir izlese de genel itibariyle yaz ortasına kadar artış göstererek mevsimin kalan kısmında azalışa geçerken ADF oranındaki artışın mevsim sonuna kadar devam ettiği görülmüştür. Ayrıca NDF ve SKM oranları genellikle güney bakıda daha düşük oranda iken ADF oranının aksine güney bakıda daha yüksek olduğu belirlenmiştir. Çalışmada incelenen Bozdağ meralarında otlatma olgunluğunun güney bakılarda Nisan’ın 4. haftası iken kuzey ve zirvede Mayıs’ın 1. haftası olduğu görülmüştür. Yaz kuru dönemi ise kuzey bakıda güney ve zirveye göre daha kısa sürmüş ancak otlatmaya son verme zamanı bakılara göre değişmemekle birlikte Kasım’ın ilk haftasına denk gelmiştir. Bu bilgilere dayanarak projede ele alınan mera kesimlerinde ortalama otlatma mevsiminin 180 gün olduğu, güney bakılarda otlatmanın daha erken başlatılabileceği ancak tüm bakılarda kasım ayı başlangıcında son verilmesi gerektiği ve tarihleri belirlenen yaz kuru döneminde toprağın erozyondan korunması bakımından zorunlu haller dışında otlatmadan kaçınılması gerektiği belirlenmiştir. Ayrıca incelenen mera alanlarında herhangi bir ıslah çalışmasına gerek olmadan yalnızca uygun otlatma yapılarak mera durumunun iyileşeceği ve otlat – dinlendir sisteminin uygun olduğu kanaatine varılmıştır.