Köse A. A. (Yürütücü), Uysal O., Çalık A.
Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, 2019 - 2021
Diabetes mellitus (DM), kan şekerinin (glikoz) anormal bir şekilde yükselmesi ile karakterize
edilen kronik bir metabolik hastalıktır. DM nedeni olarak pankreastan salgılanan insülin
hormonunun eksikliği veya etkisinin ortadan kalkması gösterilmektedir. Uzun süreli diyabetli
hastalarda; anjiyopati, nöropati, nefropati ve retinopati gibi önce yavaş seyreden, sonra ani bir
şekilde hızlanarak etkisini gösteren komplikasyonlara neden olmaktadır. En sık karşılaşılan
komplikasyonlarından biri de yaralardır. Oluşan diyabetik yaralara enfeksiyon ilave olması ile bu
yaralar yıllarca iyileşmeyen kronik lezyonlara dönüşür ve insan hayatını tehdit eden boyuta
ulaşabilir.
Üstelik kronik diyabetik yaralar, hastanın yaşam kalitesini olumsuz bir şekilde etkilemekle
kalmaz, aynı zamanda ülkenin ekonomik yükünü de önemli derecede arttırmaktadır. Çoğu
durumda debridman ve bakımı gibi konvansiyonel tedaviler uygulanmakta ancak bu tedaviler
tatmin edici sonuçlar vermemektedir. Bu nedenle diyabetik yara iyileşmesini destekleyecek yeni
yaklaşımlara ihtiyaç duyulmaktadır. Son yıllarda yara iyileşmesinde kök hücrelerin etkisi dikkat
çekmektedir.
Mezenkimal kök hücreler (MKH); kemik iliği, göbek kordon kanı, adipoz doku, amniyon sıvısı gibi
birçok farklı dokudan izole edilebilmekte ve yüksek farklılaşma kapasitesine sahip olduğundan
son yıllarda popüler bir konu haline gelmiştir. Çeşitli hücre tiplerine farklılaşma yeteneğine sahip
MKHler, immunomodülatuvar, anjiyogenez ve immunoregülatuvar özellikleri ile inflamasyonda,
yara iyileşmesinde ve fibrozis modülasyonunda önemli rol oynamaktadırlar.
Bu proje önerisinde, diyabetik tavşan kulaklarında oluşturacağımız iskemik yaraları otolog tavşan
MKHleri ile tedavi etmeyi ve bu yaralardaki iyileşmeyi araştırmayı hedeflemekteyiz. Önerilen bu
proje, diyabetik yara iyileşmesinde MKHlerin kullanımı ile ilgili pre-klinik çalışma niteliğindedir.