Bigadiç (Balıkesir) Miyosen yaşlı volkano-sedimanter istifindeki zeolitlerin mineralojisi, jeokimyası ve kökeni


Kadir S. (Yürütücü), Erkoyun H., Külah T.

Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, 2020 - 2022

  • Proje Türü: Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje
  • Başlama Tarihi: Haziran 2020
  • Bitiş Tarihi: Haziran 2022

Proje Özeti

Batı Anadolu'da Neojen boyunca etkili olan tektonik aktiviteler ve buna bağlı volkanik faaliyetler, bölgede KD-GB yönlü çöküntü havzalarının ve Miyosen yaşlı volkano-sedimanter istifinin gelişmesine sebep olmuştur. Batı Anadolu'daki bu havzalardan biri olan Bigadiç havzası, küresel ölçekte önemli bir yeri olan bor yataklarını ve bu yataklar ile ilişkili zeolit yataklarını içermektedir. Miyosen yaşlı Bigadiç Volkano-sedimanter İstifi, yüksek potasyumlu andezitik, dasitik ve riyolitik karakterli kalk-alkalin piroklastik ve lav akışları ile ara katmanlı çakıltaşı, kumtaşı, çamurtaşı ve kiltaşı ardalanmasından meydana gelen eski akarsu ve playa göl çökellerini kapsamaktadır. Ülkemizde ve dünyada önemli bir endüstriyel hammadde konumunda bulunan höylandit, klinoptilolit türü doğal zeolit mineralleri günümüzde; enerji, tarım-hayvancılık, maden ve metalürji gibi pek çok alanda kullanılmaktadır. Projenin konusunu Bigadiç (Balıkesir) Neojen havzasında bulunan volkanizma ürünlerinin ayrışmasına bağlı olarak oluşan ekonomik potansiyele sahip zeolit minerallerinin jeolojik, mineralojik, jeokimyasal özellikleri ve oluşum mekanizmalarının irdelenmesi oluşturmaktadır. Bu projede zeolitlerin karakterleri ve oluşumları arazi çalışmalarının yanı sıra, petrografi, X-Işınları difraktometresi (XRD), taramalı elektron mikroskopu (SEM-EDX), diferansiyel termal analiz ve termogravimetri (DTA-TG), infrared spektroskopisi (IR) ve jeokimyasal (tüm kayaç ve mineral kimyası) yöntemleriyle incelenecektir. Bu proje, bu güne kadar detaylı bir şekilde incelenmeyen zeolit oluşumlarının dağılımının yanı sıra mineralojik ve jeokimyasal özelliklerinin belirlenmesini amaçlamaktadır. Bu bağlamda, majör, iz ve nadir toprak elementlerinin volkanik birimlerin alterasyonu sırasındaki kütle kayıp ve kazançları ile zeolit minerallerinin oluşumuna dair fiziko-kimyasal koşullar detaylı olarak ortaya koyulacaktır. Proje kapsamında yapılacak arazi çalışmaları ve laboratuvar analizleri sonucu elde edilecek bulgular, bölgedeki zeolit yataklarının ülke ekonomisine önemli katkı sağlayacak şekilde değerlendirilmesi açısından önem arz etmektedir.