"Anadolu Merinosu Koyun Irkında HSP70 (222G>A), HSP90 (AA1112G>C), HSP90AA1 (112G>C) Polimorfizmleri ile Isı Toleransı Arasındaki İlişkinin Belirlenmesi"


Argun Karslı B., Ersin İ. N.(Yürütücü)

TÜBİTAK Projesi, 2023 - 2024

  • Proje Türü: TÜBİTAK Projesi
  • Başlama Tarihi: Ekim 2023
  • Bitiş Tarihi: Eylül 2024

Proje Özeti

Türkiye’de hayvancılık faaliyetleri arasında koyunculuk önemli yer tutmaktadır. Koyunlar genel olarak zayıf meralar, nadas, anız ve bitkisel üretime uygun olmayan alanları değerlendirip et, süt, yapağı ve deri gibi ürünler verdiği için ülke ekonomisine ve halkın beslenmesine büyük katkı sağlar. Türkiye’de koyun yetiştiriciliği büyük bir oranda yerli ırklarla yapılmaktadır. Çiftlik hayvanlarında yüksek sıcaklık ya da diğer ekstrem koşullara adaptasyon için yapılan çalışmalarda yerli hayvan gen kaynakları ve bunlardaki genetik potansiyel oldukça önemlidir. Son yıllarda küresel ısınmanın etkileri ile değişen çevre koşulları bitkisel ve hayvansal üretim üzerinde negatif etkiler oluşturmaktadır. Bu bağlamda gerek bitkisel gerekse hayvansal üretimde artan çevre sıcaklıklarına toleranslı yüksek ırk, tip ve çeşitler önem kazanmaktadır. Küresel ısınmanın negatif etkilerini minimuma indirmek ve sürdürülebilir koyun yetiştiriciliği için yerli ırklarımızdaki ısı stresine tolerans ile ilişkili gen bölgeleri belirlenmeli ve ıslah çalışmalarında kullanılmalıdır. Çiftlik hayvanı türlerinde ısı stresine ya da yüksek sıcaklığa toleransla ile ilgili yapılan moleküler genetik çalışmalarda Isı Şok Proteinleri (Heat Shock Proteins-HSP) ve bunlara ait gen bölgeleri ön plana çıkmış durumdadır. Önerilen projede yerli gen kaynaklarımızdan Anadolu Merinosu koyun ırkında üç farklı HSP gen bölgesindeki [HSP70 (222G>A), HSP90 (7390T>G), HSP90AA1 (112G>C)] polimorfizm varlığı ve ısı tolerans özellikleri ile ilişkisinin araştırılması yanı sıra lisans düzeyindeki bir öğrenciye AR-GE kültürünün kazandırılması ve araştırma yapmaya teşvik edilmesi amaçlanmıştır.