Argun Karslı B., Ersin İ. N.(Yürütücü)
TÜBİTAK Projesi, 2023 - 2024
Türkiye’de hayvancılık faaliyetleri arasında
koyunculuk önemli yer tutmaktadır. Koyunlar genel olarak zayıf meralar, nadas,
anız ve bitkisel üretime uygun olmayan alanları değerlendirip et, süt, yapağı
ve deri gibi ürünler verdiği için ülke ekonomisine ve halkın beslenmesine büyük
katkı sağlar. Türkiye’de koyun
yetiştiriciliği büyük bir oranda yerli ırklarla yapılmaktadır. Çiftlik
hayvanlarında yüksek sıcaklık ya da diğer ekstrem koşullara adaptasyon için
yapılan çalışmalarda yerli hayvan gen kaynakları ve bunlardaki genetik
potansiyel oldukça önemlidir. Son yıllarda küresel
ısınmanın etkileri ile değişen çevre koşulları bitkisel ve hayvansal üretim
üzerinde negatif etkiler oluşturmaktadır. Bu bağlamda gerek bitkisel gerekse
hayvansal üretimde artan çevre sıcaklıklarına toleranslı yüksek ırk, tip ve
çeşitler önem kazanmaktadır. Küresel ısınmanın negatif etkilerini minimuma indirmek
ve sürdürülebilir koyun yetiştiriciliği için yerli ırklarımızdaki ısı stresine
tolerans ile ilişkili gen bölgeleri belirlenmeli ve ıslah çalışmalarında
kullanılmalıdır. Çiftlik hayvanı türlerinde ısı stresine ya da yüksek sıcaklığa
toleransla ile ilgili yapılan moleküler genetik çalışmalarda Isı Şok
Proteinleri (Heat Shock Proteins-HSP) ve bunlara ait gen bölgeleri ön plana
çıkmış durumdadır. Önerilen projede yerli gen kaynaklarımızdan Anadolu Merinosu
koyun ırkında üç farklı HSP gen bölgesindeki [HSP70 (222G>A), HSP90 (7390T>G), HSP90AA1 (112G>C)]
polimorfizm varlığı ve ısı tolerans özellikleri ile ilişkisinin araştırılması
yanı sıra lisans düzeyindeki bir öğrenciye AR-GE kültürünün kazandırılması ve
araştırma yapmaya teşvik edilmesi amaçlanmıştır.