Kavlak Y. (Yürütücü), Yıldız P., Uslu S., Musmul A., Kar F.
Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, 2019 - 2021
Yaşlılık döneminde gerek olağan fizyolojik değişiklikler gerekse çevresel, sosyal,
psikolojik ve ekonomik değişikliklerden kaynaklanan; beslenme, fonksiyonel beceriler ve
aktivite düzeylerinde gerileme söz konusudur. Bu çalışmada; egzersiz uygulaması ile iskelet
kaslarını aktive ederek; irisin düzeyinde ve buna sekonder olarak vücut biyokimyasalları,
nütrisyon, fonksiyonel, duygusal ve bilişsel durum üzerine etkileri araştırıldı. Ayrıca,
egzersizin; barsak hareketlerini düzenlemesi, kas kuvveti ve duygu durumunu iyileştirme
etkisi ile nütrisyonu, bilişsel ve fonksiyonel durumu iyileştireceği ve bireysel bağımsızlığı
arttıracağı amaçlandı.
Araştırma kapsamında; Eskişehir Tepebaşı Belediyesi Evde Bakım hizmetlerinden
yararlanan ve yine Tepebaşı Belediyesi Yaşlı Yaşam Köyü ve Alzheimer merkezinde kalan
yaşlıların malnutrisyon, irisin, glikoz metabolizması (İnsilün, glikagon, HgbA1c, glikoz,
HOMA-IR) ve lipit profilleri (total kolesterol ve LDL kolesterol), günlük yaşam
aktivitelerindeki (GYA) bağımsızlık durumları (Barthel GYA testi ve Lawtonenstrumental
GYA) depresyon (Geriatrik depresyon skalası) ve kognitif durumlarının (Minimental test)
belirlenerek bu parametrelerin birbiri üzerine etkilerinin araştırılması planlandı. İlk
değerlendirmeler yapıldıktan sonra, güç analizine göre minimum 12 birey sekiz hafta
boyunca, haftada üç gün, 45-60 dk kombine egzersiz programı ile takip edildi. Egzersiz ile
takip edilen bireylerin başlangıç değerlendirmelerine ilave olarak, mobilizasyonu
değerlendiren; TimedUp&Go ve 10 m yürüme testleri, alt ekstremite kas kuvvetine referans
olması için; Quadriceps kas gücü (Power Track Manuel MuscleTester) ve üst ekstremite kas
kuvvetine referans olması için; kavrama kuvveti (Jamar Hand Dynamometer 90kg)
değerlendirildi. Sekiz haftanın sonunda başlangıçta yapılan tüm değerlendirmeler tekrar
edildi. Elde edilen veriler biyoistatistik uzmanı tarafından uygun testler ile değerlendirildi.
Çalışma sonunda elde edilen veriler ile aynı kurum içinde farklı binalarda yaşayan
Alzheimer tanısı almış ve sağlıklı bireylere düzenli olarak uygulanan egzersiz programının;
günlük yaşam aktiviteleri, depresyon, bilişsel, beslenme ve fonksiyonel durumlarının,
biyomarkerlar ve birbirleri üzerine etkileri gösterildi.Fiziksel aktivite lipit profili ve D vit
düzeyleri üzerinde AD hastalarında bir etki göstermezken, malnütrisyon riski, glisemi ve
irisin üzerine etki gösterdi.