YENİDOĞANDA NEKROTİZAN ENTEROKOLİT VE HİPOKSİK İSKEMİK ENTEROPATİ AYIRICI TANISINDA İNTESTİNAL İSKEMİ VE NEKROZ BELİRTEÇLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ


Sürmeli Onay Ö., Korkmaz Toygar A.(Yürütücü)

Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, 2010 - 2012

  • Proje Türü: Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje
  • Başlama Tarihi: Temmuz 2010
  • Bitiş Tarihi: Eylül 2012

Proje Özeti

Nekrotizan enterokolit (NEK), neonatal dönemde özellikle prematüre bebeklerde görülen bağırsak nekrozu ve çoklu organ yetmezliği ile gidebilen ve yaşamı tehdit eden önemli bir hastalıktır. Günümüzde intestinal iskeminin NEK patogenezinde birincil olmayan ancak kritik bir rolü olduğu düşünülmektedir. Çalışmamızda prematüre bebeklerde gelişen klasik NEK ve benzeri klinik tabloların patofizyolojisinde hipoksi-iskeminin rolünün değerlendirilmesi amacıyla, bu grupların demografik ve klinik özellikleri yanında plazmada L-Laktat, endotelin-1 (ET-1), “platelet activating factor (PAF)” ve “Intestinal fatty acid binding protein (I-FABP) gibi serolojik belirteçlerinin karşılaştırılması amaçlandı. Çalışma, hastanemiz Yenidoğan Yoğun Bakım Ünitesi’nde 1 Temmuz 2010-1 Eylül 2012 tarihleri arasında prospektif olarak gerçekleştirildi. Yaşamın ilk yedi günü içinde gastrointestinal sorunlar veya “NEK benzeri” klinik tablo sergileyen prematüre bebekler “erken NEK grubu”, yaşamın sekizinci günü ve sonrasında NEK geliştiren prematüre bebekler “klasik NEK grubu”, izlemleri boyunca hiç NEK tanısı almayan veya benzeri semptom ve bulguları hiç göstermeyen prematüre bebekler “kontrol grubu”nda olmak üzere çalışmaya alındı. Tüm vakalardan doğumda ve semptomatik oldukları dönemde olmak üzere kan örneği alınarak Laktat, ET-1, PAF ve I-FABP düzeyleri incelendi. Gruplar demografik, klinik ve laboratuvar özellikleri açısından karşılaştırıldı. Çalışmaya toplam 86 prematüre bebek alındı ve bunların 24’ü (%27.9) erken NEK grubunu, 19’u (%22.1) klasik NEK grubunu, 43’ü (%50.0) ise kontrol grubunu oluşturdu. Fetal Doppler velosimetri bozukluğu, intrauterin büyüme kısıtlılığı ve gebelik yaşına göre küçük bebek sıklıkları erken NEK grubunda klasik NEK grubuna göre daha yüksek olarak bulundu. Erken NEK grubunda Evre I hastalık sıklığı daha yüksek iken, klasik NEK grubunda Evre II hastalık sıklığı daha yüksek olarak bulundu. Bununla birlikte erken NEK grubunda kord kanında L-laktat, ET-1, PAF ve I-FABP düzeyleri önemli düzeyde yüksek ölçüldü (sırasıyla p=0.006, 0.007, 0.000, 0.000). İkinci örneklemede ise L-laktat düzeyleri yine erken NEK grubunda, PAF ve I-FABP düzeyleri klasik NEK grubunda yüksek bulunurken ET-1 düzeylerinde fark gözlenmedi (sırasıyla p=0.002, 0.000, 0.000, 0.063). Çalışmamızda erken NEK grubunda esas patofizyolojik olayın fetal intestinal hipoksi/iskemi ve buna bağlı tetiklenen fetal enflamatuar yanıt ve intestinal dismotilite olduğu düşünülmüştür. Sonuçlar Erken NEK grubunda intestinal enflamasyonun ve mukozal zedelenmenin intrauterin başladığını göstermektedir. Bu nedenle NEK spektrumunda yer alan çeşitli klinik tablolar için yeni bir fizyopatolojik sınıflandırmaya, evrelemeye ve tedavi yaklaşımına gereksinim olduğu düşünüldü.