Bu çalışmada Gazipaşa-Aydap kompleks Zn-Pb cevher numunesinin sülfürik asit çözeltisindeki liç davranışı incelenmiştir. Öncelikle cevher örneğinin kimyasal ve mineralojik bileşimleri AAS, ICP-OES, XRF ve XRD analizleri ile belirlenmiştir. Cevherin yapısının çok karmaşık olduğu ve yüksek miktarda çinko (%16.4), kurşun (%10.6), demir (%2.6) ve az miktarda bakır (%0.2) içerdiği görülmüştür. 2 M sülfürik asit konsantrasyonu, 25 °C liç sıcaklığı, 1/10 katı/sıvı oranı ve 125 rpm çalkalama hızı parametrelerinde gerçekleştirilen liç işlemi ile %86.7 Zn, %90 Cu ve %25.2 Fe'nin liç çözeltisine alınabileceği saptanmıştır. Deneysel sonuçlar, liç sıcaklığının arttırılmasının çinko çözünmesi üzerinde yararlı bir etkisinin olmadığını ancak demir çözünmesini önemli ölçüde arttırdığını ortaya koymuştur. Genel olarak çinkonun, kısa bir liç süresi (30 dakika), düşük bir liç sıcaklığı (25 °C), nispeten düşük bir sülfürik asit konsantrasyonu (2 M) ve nispeten yüksek bir katı-sıvı oranı (2/10) kullanılarak kompleks cevherden ekstrakte edilebileceği belirlenmiştir.
In this study, the leaching behavior of a Gazipasa-Aydap complex Zn-Pb ore sample in sulfuric acid solutions was investigated. Firstly, the chemical and mineralogical compositions of the ore sample were determined by AAS, ICP-OES, XRF, and XRD analyses. The ore seemed to be very complex, containing major amounts of zinc (16.4%), lead (10.6%), iron (2.6%), and a minor amount of copper (0.2%). The leaching experiments demonstrated that 86.7% Zn, 90% Cu, and 25.2% Fe could be taken into the leach solution under the following conditions: 2 M sulfuric acid concentration, 25 °C leaching temperature, 1/10 solid-toliquid ratio, and 125 rpm shaking rate. The effects of the leaching temperature on the metal dissolutions were also tested. The experimental results revealed that increasing the leaching temperature had no beneficial effect on zinc dissolution, but increased iron dissolution significantly. Overall, it was determined that zinc could be extracted from the complex ore using a short leaching time (30 min), a low leaching temperature (25 °C), a relatively low sulfuric acid concentration (2 M), and a relatively high solid-to-liquid ratio (2/10).
