Akademik Veri Yönetim Sistemi
TÜRKİYE PSİKİYATRİ DERNEĞİ 22. YILLIK TOPLANTISI ve KLİNİK EĞİTİM SEMPOZYUMU, Antalya, Türkiye, 11 - 14 Nisan 2018, cilt.29, ss.33
KADINLARDA OBEZITE PSIKODINAMIKLERININ
PSIKODRAMA YOLUYLA ARAŞTIRILMASI VE
PSIKODRAMANIN YEME DAVRANIŞLARINA
ETKISININ İNCELENMESI
Özlem Taşkaynatan, İmran Gökçen Yılmaz Karaman,
Emine Pişmişoğlu
İzmir Atatürk Eğitim ve Araştırma Hastanesi
AMAÇ: Obezite, küresel bir sağlık sorunudur. Duygusal, dışsal ve kısıtlayıcı yeme tutumlarının yüksek olduğu bireylerde obezite gelişebileceği, birçok çalışmada söylenmektedir.
Obez bireylere psikolojik açıdan eğilmek, beden farkındalığının
artırılması, benlik saygısının kazanılması, bozulmuş yeme davranışlarının
değiştirilmesi ve kilo verildiğinde bunun korunmasında kalıcılığı yüksek
çözümler sunabilir.
YÖNTEM: Bu araştırma, obez kadınlardan oluşan bir grubun psikodrama yöntemiyle grup terapisi uygulamalarını içermekte olup ilk ve son
oturumlarda Hollanda Yeme Davranışı Anketi-DEBQ uygulanmıştır.
Haftada bir, toplam 17 oturum ve 60 saat psikodrama uygulaması yapılmıştır, 15 kişiyle başlanmış ve ayrılanların ardından 9 kişiyle süreç
tamamlanmıştır.
Çalışmada hedeflenen ilk basamak, ifade edilemeyen duyguların
keşfi ve duygusal yeme davranışına hizmet eden duyguları işlemekti.
Protagonist oyunlarında ebeveyn ve eş ilişkileriyle erken yaşam
dinamiklerini çalışma ihtiyaçları belirdikçe bu konulara ilişkin grup
oyunları süreç ilerleyişine eklendi ve çalışmalarda bir yandan obeziteye
dair ipuçları arandı. Kiloların hangi ruhsal ihtiyaçlara hizmet ettiğini
araştıran grup oyunları oynandı. Hem önerilen ev uygulamaları hem
de grup çalışmaları ile beden algıları ve şişmanlığın üyeler için anlamı
araştırıldı. Grubun ilk oturumunda yapılan spektogram, son oturumda
tekrarlanarak subjektif bir ölçüm aracı olarak kullanıldı. Süreç boyunca
obezite özelinde beden ve yiyecek temaları, bastırılan duyguların ifadesi
ve yakın ilişkilerdeki sorunların işlenmesi sağlandı. İlk ve son testler
arasındaki fark, istatistiksel olarak SPSS programı ile Wilcoxon İşeretli
Sıralar Testi kullanılarak hesaplanmıştır.
BULGULAR: Duygusal yeme ve dışsal yeme alt ölçek puanlarında
ilk ve son ölçüm arasında anlamlı bir fark bulunmuştur (Z=-2, 253,
p<0. 05; Z= -2, 549, p<. 005). Böylece psikodrama uygulamaları ile
obez kadınların duygusal yeme ve dışsal yeme davranışlarının azaldığı söylenebilir. DEBQ’nun kısıtlayıcı yeme alt ölçeğinden alınan ön
test ve son test puanları arasında ise istatistiksel olarak anlamlı fark
bulunmamıştır.
TARTIŞMA: Grup süresince her üyede obeziteye neden olan duygusal
ihtiyaçların farklı olduğu ortaya konmuştur, bu sebeple psikolojik ihtiyaçlar gözetilmeksizin yapılan obezite değerlendirmelerinin eksik kalacağı ve yöntem olarak psikodramanın obez bireylerde yeme tutumlarını
değiştirmede kullanılabileceği söylenebilir.
Anahtar Kelimeler: Obezite, psikodrama, yeme tutumları