6. Uluslararası Mühendislik ve Teknoloji Yönetimi Kongresi, İstanbul, Türkiye, 20 - 21 Kasım 2021, ss.509-518
Günlük hayatta meyve ve sebzeler başta olmak üzere birçok
besin türü, depolama ömrünün arttırılması için soğutmaya ihtiyaç duymaktadır.
Ev ortamında bu amaçla buzdolapları kullanılırken, endüstriyel alanlarda büyük
depolama ihtiyaçları doğrultusunda soğuk odalar kullanılmaktadır. Evimizde buzdolabında
muhafaza ettiğimiz hemen hemen her besin, ilaç, kimyasal vb. malzemeler soğuk
odalarda depolanarak, soğutmalı araçlarla canlılara sağlanmaktadır. İstenen
soğutma yükünün, minimum enerjiyle sağlanması için özellikle, soğutulması
düşünülen besinlerin depolanma şekli, ihtiyaç duyulan ortam özellikleri, soğuk
oda sistem içindeki ısı kazançları (aydınlatma, insan, forklift vb.)
düşünülerek, soğuk oda duvar yüzeylerinden sisteme geçen ısı kazancının
minimize edilmesi için uygun yapı elemanları seçilmesi gereklidir. Bu çalışma
kapsamında, toplamda 30 ton kütleye sahip patates sebzesi için uygun ölçülerde
soğuk oda tasarımı yapılarak, uygun soğutma kapasitesi belirlenmesi için
Sakarya ilinde örnek bir uygulama gerçekleştirilmiştir. Hesaplamalar
yapılırken, soğuk oda iç yapısal özellikleri, mimari tasarımı, çalışma ortamı,
ısıl kazançlar ve soğutma yapılan besinlerin fiziksel özellikleri ile
olgunlaşma sıcaklıklarının dikkate alınması gereken önemli parametreler olduğu
vurgulanmıştır. Çalışma sonucunda soğuk odaların amacına uygun şekilde, verimli
olarak kullanılabilmesi için depolayacağı besinlerin saklanma koşulları,
bulundukları coğrafi bölge ve depolanan besinlerin sirkülasyon periyoduna göre
özel olarak tasarlanmaları ve bu doğrultuda uygun dış duvar yapı elemanlarının
belirlenmesi, besin yerleşimi vb. parametrelerin soğutma yükü hesaplamalarına
ve dolayısıyla sistem veriminin arttırılmasına önemli girdi sağladığı
anlaşılmıştır.