SİPARİŞ KABULÜ VE ÇİZELGELENMESİ BÜTÜNLEŞİK PROBLEMİ İÇİN BİR MATEMATİKSEL MODEL


Tutumlu B., Saraç T.

Endüstri Mühendisliği, cilt.36, sa.1, ss.47-64, 2025 (Hakemli Dergi) identifier

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 36 Sayı: 1
  • Basım Tarihi: 2025
  • Doi Numarası: 10.46465/endustrimuhendisligi.1601313
  • Dergi Adı: Endüstri Mühendisliği
  • Derginin Tarandığı İndeksler: TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.47-64
  • Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Literatürde yer alan çizelgeleme konulu çalışmalarda genellikle işlerin tamamının kabul edileceği varsayımı ile tüm işler çizelgelenmektedir. Ancak pek çok işletme kapasite kısıtları nedeniyle gelen siparişlerin hepsini kabul etme şansına sahip değildir. Böyle bir durumda hangi işlerin kabul edileceği önemli bir karar problemidir. Bu nedenle, bu çalışmada sipariş kabulü ve çizelgeleme problemleri bütünleşik olarak ele alınmıştır hem hangi işlerin seçileceğine hem de nasıl çizelgeleneceklerine eş zamanlı karar verilmiştir. Literatürde bu iki önemli problemi birlikte ele alan çalışmalardan farklı olarak sıra ve makine bağımlı hazırlık süreleri, hazır olma zamanları, son teslim zamanları ve iş bölünmesi problem özellikleri göz önünde bulundurulmuştur. Ele alınan problem için amacı toplam karın enbüyüklenmesi olan bir matematiksel model önerilmiştir. Önerilen modelin performansını gösterebilmek için rassal türetilen test problemleri kullanılmıştır. Elde edilen test sonuçları iş bölünmesine izin vermenin toplam karı %33,74’e kadar arttırabileceğini ortaya koymuştur.
In the studies on scheduling in the literature, all jobs are usually scheduled with the assumption that all jobs will be accepted. However, many businesses do not have the chance to accept all orders due to capacity constraints. In such a case, which jobs will be accepted is an important decision problem. Therefore, in this study, order acceptance and scheduling problems are considered in an integrated manner, and both which jobs will be selected and how they will be scheduled are decided simultaneously. Unlike the studies in the literature that address these two important problems together, the problem features of sequence and machine-dependent setup times, release dates, deadlines and job splitting are taken into consideration. A mathematical model aiming to maximize total profit is proposed for the considered problem. Randomly generated test problems are used to demonstrate the performance of the proposed model. The test results obtained show that allowing job splitting can increase total profit by up to 33.74%.