Betonarme Çerçevelerde Çelik Eğilmeli Sönümleyici Deneyleri


Karagöz Ö., Doğan M., Eryılmaz Yıldırım M.

Ulusal 7. Yapı Mekaniği Laboratuvarları Çalıştayı, Konya, Türkiye, 4 - 05 Ekim 2019, ss.119-124

  • Yayın Türü: Bildiri / Tam Metin Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Konya
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.119-124
  • Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Yapıların güçlü yer hareketleri sırasında can sağlığı performansını sağlamaları beklenir. Ekonomiklik göz önüne alındığında bunun ancak yapının belli miktarda hasar almasına izin verilerek gerçekleştirilebileceği anlaşılmaktadır. Bu tanım son yıllarda hâkim olan kapasite tasarımı kavramına karşılık gelmektedir. Bu yaklaşımda yapının güçlü yer hareketleri sırasında ortaya çıkan büyük enerjiyi göstereceği elastik ötesi davranış ile soğurması beklenir. Bu elastik ötesi davranış çoğunlukla kolon ve kiriş birleşimlerinde plastik mafsal olarak ortaya çıkar. Ancak oluşacak bu mafsallar konumu ve durumuna göre yapının göçmesine sebebiyet verebilir. Güçlü yer hareketleri sırasında ortaya çıkan bu büyük enerjiyi soğurmak için yapıya çeşitli enerji sönümleyici sistemler eklenebilir. Bunlardan bir tanesi de metalik eğilmeli sönümleyicilerdir. Bu sistemler yapının yanal rijitliğini arttırdığı gibi sönüm oranını da arttırarak yapısal elemanlara gelen iç kuvvetleri azaltırlar. Güçlü yer hareketleri sırasında eğilerek hasar alan bu sistemler enerjinin büyük kısmını soğururlar. Bu sistemler daha sonradan kolayca değişebilir olmaları ile hem ekonomik hem de etkilidirler.

Structures are expected to satisfy life safety performance levels under strong ground motions. It could be understood that can only be possible by allowing minor damage to the structural elements if the economy is taken account. This is also the definition of capacity design which is mainly accepted by the mass in recent years. In this approach, the structure is expected to dissipate enormous energy generated by strong ground motions by its nonlinear behavior. This nonlinear behavior generally translates to plastic hinges forming on the beam – column joints. However, the position and the condition of this plastic hinges could cause failure of the structure. Various energy damping systems can be added to the structure to dissipate the enormous energy generated during the strong ground motions. One of these is metallic yielding dampers. These systems not only increase the lateral rigidity of the structure but also reduce the internal forces to the structural elements by increasing the damping ratio. These systems, which are yield during strong ground motions, dissipate most of the energy. These are both economic and effective systems as they can be easily changed after they damaged.