Akademik Veri Yönetim Sistemi
52. Ulusal Psikiyatri Kongresi, Antalya, Türkiye, 16 - 20 Kasım 2016, cilt.27, ss.159
ANTIPSIKOTIK TEDAVI ALAN ŞIZOFRENI
HASTALARINDA METABOLIK DEĞERLERIN
INCELENMESI VE SAĞLIKLI KONTROLLERDE
KARŞILAŞTIRILMASI
İmran Gökçen Yılmaz, Erdal Özelçi, Mustafa Şahin,
Almıla Erol, Ahmet Levent Mete
Katip Çelebi Üniversitesi Atatürk Eğitim ve Araştırma Hastanesi,
Psikiyatri Anabilim Dalı, İzmir
AMAÇ: Bu çalışmada, İKÇÜ Atatürk EAH psikotik bozukluklar
polikliniğinde düzenli takipli şizofreni hastalarında; açlık kan şekeri ve
lipid profillerinin, bel çevresi, vücut ağırlığı, kan basıncı değerlerinin
saptanması ile sağlıklı kontrollerle karşılaştırılması, bu verilerin
sosyodemografik verilerle ilişkisinin araştırılması planlanmıştır.
YÖNTEM: DSM-5’e göre şizofreni tanısı konan, en az 1 yıldır
antipsikotik tedavi alan, son 6 aydır tedavisinde değişiklik olmayan
110 hasta çalışmaya alındı. Psikiyatrik hastalığı olmayan 38 kişi kontrol
grubu olarak alındı. Çalışmaya dahil edilen olgulara ait bilgiler, poliklinik
dosyaları taranarak elde edildi. Metabolik değerler ve sosyodemografik
veriler hasta grubu ve sağlıklı kontroller arasında karşılaştırıldı. Chi
square, t testi ve korelasyon analizi uygulandı.
BULGULAR: Hasta grubunun 37’si kadın (%33.6), 73’ü erkek
(%66.4), yaş ortalaması 41.51(±9,736)’di. Kontrol grubunun 18’i
kadın(%47,4), 20’si erkek(%52,6), yaş ortalaması 37.92(±11,879)’ydi.
Hasta ve kontrol grubu karşılaştırıldığında yaş, cinsiyet, eğitim yılı
arasında anlamlı fark saptanmadı. Chi square testinde hasta grubunda
bekar olmak(X2=15,96 p≤0,01), çalışmamak(X2=57,92 p≤0,001),
aileyle yaşamak(X2=17,43 p≤0,01) anlamlı olarak yüksekti. T testinde
hasta grubunda açlık kan şekeri(t=7,72 p≤0,01), total kolesterol(t=2,12
p=0,037), LDL(t=-2,98 p=0,003), HDL(t=-3,55 p=0,001), TG(t=5,27
p≤0,001), bel çevresi(t=6,46 p≤0,001), vücut ağırlığı(t=3,58 p=0,001)
kontrol grubuna göre anlamlı yüksekti. Korelasyon analizinde; kontrol
grubunda bel çevresi ile LDL(r=0,48 p=0,008), yaş ile açlık kan
şekeri(r=0,79), yaş ile total kolesterol(r=0,35), yaş ile LDL(r=0,36)
değerleri arasında; bel çevresi ile total kolesterol(r=0,32), LDL(R=0,48),
sistolik kan basıncı(r=0,60), vücut ağırlığı(r=0,88) arasında anlamlı
ilişki saptandı. Korelasyon analizinde; hasta grubunda yaş ile metabolik
değerler arasında anlamlı ilişki saptanmadı. Hasta grubunda bel
çevresi ile TG(r=0,40), sistolik kan basıncı(r=0,31), diastolik kan
basıncı(r=0,35), vücut ağırlığı(r=0,83) arasında anlamlı ilişki saptandı.
TARTIŞMA: Antipsikotik kullanan şizofreni hastalarında, yaştan
bağımsız olarak metabolik değerlerde bozukluk izlenebilir. Atipik
antipsikotik ilaç tedavisi başlanacak her hasta, tedaviye başlamadan önce
iyi değerlendirilmeli ve tedavi alırken metabolik yan etkiler yönünden
takip edilmelidir. Hastaların takibinde bel çevresinin düzenli olarak
ölçülmesi, metabolik değerlerdeki bozulmayı öngörmeye yardımcı
olabilir.
Anahtar Kelimeler: Şizofreni, diyabet, hiperlipidemi, bel çevresi
Kaynaklar
Mitchell AJ, Vancampfort D, Sweers K ve ark. (2013) Prevalence of
metabolic syndrome and metabolic abnormalities in schizophrenia
and related disorders—a systematic review and meta-analysis.
Schizophr Bull, 39(2):306–318
Vancampfort D, Correll CU, Galling B ve ark. (2016) Diabetes mellitus
in people with schizophrenia, bipolar disorder and major depressive
disorder: a systematic review and large scale meta-analysis. World
Psychiatry, 15(2):166–174.