Genel Türkçe Sözlüklerde Tanımlama Sorunu: Süt Ana Maddesi


Kamacı Gencer D.

Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi, cilt.8, sa.21, ss.61-77, 2020 (Hakemli Dergi)

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 8 Sayı: 21
  • Basım Tarihi: 2020
  • Dergi Adı: Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi
  • Derginin Tarandığı İndeksler: TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.61-77
  • Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Sözlüklerin parçacıl yapılarında bulunan sözcük, sözcük grubu ya da terimin açıklamasını içeren tanımın kapsamının ne olması gerektiği sözlükbilimi literatüründe öteden beri tartışılagelmiş; sözlükbilimciler sözlüklerin ana kategorisi olan tanımın işlevleri ve kapsamına dair çeşitli görüşler ortaya atmışlardır. Literatürdeki görüşlerden biri de Atkins ve Rundell’ın (2008) tanımın deşifreleme ve şifreleme olmak üzere iki temel işleve sahip olduğu varsayımıdır. Söz konusu görüşe göre tanımların sözlük kullanıcısının asgari düzeyde bilgi edinmesini sağlayan deşifreleme ve sözlük kullanıcısının ihtiyacı olabilecek tüm bilgilere yer verilmesini sağlayan şifreleme işlevi bulunmaktadır. Tanımın deşifreleme ve şifreleme işlevleri göz önünde bulundurularak bu çalışmada yabancı alanyazını dışında Türk sözlükbiliminin de en tartışmalı konularından biri olan tanımlama soruna süt ana maddesi ile dikkat çekilmiştir. Araştırmanın örneklemini oluşturan, 1901-2011 yılları arasında yayımlanmış Türkçe basılı genel sözlükler ve İngilizce-Almanca çevrim içi sözlüklerdeki süt ana maddeleri tanımlamanın şifreleme işlevi bakımından karşılaştırmalı biçimde ele alınarak söz konusu ana maddenin ayrıntılı biçimde anlamsal analizi yapılmıştır. Sözlüklerin sabit bir yapıda olmamaları ve sözlük kullanıcıları ile doğrudan etkileşim halinde olmaları kabulünden hareketle, sözlük kullanıcılarının anket yöntemi ile elde edilen görüşlerini içeren veriler de araştırma sürecine dâhil edilmiştir. Sonuç olarak yapılan araştırma ve değerlendirme sonrasında elde edilen bulgulardan yola çıkılarak Türkçe genel sözlüklerde yer almayan anlamları da içeren bir süt ana maddesi önerilmiştir.


The extent of the definition, which includes the word, phrase, or explanation of a term in the microstructures of dictionaries has been discussed in lexicography literature for a long time. Some lexicographers have put forward various views on the functions and extent of the definition, which is the main category of dictionaries. One of the views in the literature is the assumption of Atkins and Rundell (2008) that the definition has two basic functions: decoding and encoding. According to this view, definitions have a decoding function that enables the dictionary user to obtain a minimum level of information and an encoding function that provides all the information which the dictionary user may need. By considering the decoding and encoding functions of the definition in this study, the problem of defining which one of the most controversial issues in Turkish and foreign literature has been pointed out with the main entry of milk. The paradigm of the study was compared in terms of the encoding function of defining with the main entry of milk in Turkish printed general dictionaries which published between 1901- 2011 and online dictionaries of English and German and carried out a semantic analysis of milk main entry. Based on the assumption that dictionaries do not have a fixed structure and interact 

The extent of the definition, which includes the word, phrase, or explanation of a term in the microstructures of dictionaries has been discussed in lexicography literature for a long time. Some lexicographers have put forward various views on the functions and extent of the definition, which is the main category of dictionaries. One of the views in the literature is the assumption of Atkins and Rundell (2008) that the definition has two basic functions: decoding and encoding. According to this view, definitions have a decoding function that enables the dictionary user to obtain a minimum level of information and an encoding function that provides all the information which the dictionary user may need. By considering the decoding and encoding functions of the definition in this study, the problem of defining which one of the most controversial issues in Turkish and foreign literature has been pointed out with the main entry of milk. The paradigm of the study was compared in terms of the encoding function of defining with the main entry of milk in Turkish printed general dictionaries which published between 1901- 2011 and online dictionaries of English and German and carried out a semantic analysis of milk main entry. Based on the assumption that dictionaries do not have a fixed structure and interact directly with dictionary users, the data including opinions of dictionary users obtained by survey method were also included in the research process. As a result, based on the findings obtained from the research and evaluation, a milk main entry proposal is presented which includes some meanings not included in the general Turkish dictionaries.