Research Information System
Bilimsel Araştırma Yayınları, Ankara, 2020
Malign plevral mezotelyoma (MPM), etiyolojisinde bilinen en önemli neden olan asbest kullanımının dünya ölçeğinde-az gelişmiş veya gelişmekte olan ülkelerde yaygınlaşması nedeniyle, görülme sıklığı küresel ölçekte gittikçe artan malign bir tümördür. MPM, asbest temasının, genel olarak iş yerlerinde yaşanması nedeniyle hastalık boyutunun daha da ötesinde tıbbi ve hukuki sorunlara yol açmaktadır. Riskin az gelişmekte ya da gelişmekte olan ülkelere kayması bu sorunu sağlık-sosyal-ekonomik boyutlarda daha da önemli hâle getirecektir.
Türkiye'de çevresel asbest ve erionite temas; iyi bilinen bir mezotelyoma nedenidir. Türkiye Asbest Kontrolü Stratejik Planı çalışmalarında, mezotelyoma sorununun sadece çevresel ortamda olmadığı, ciddi boyutta bir mesleksel temas yaşandığı da gösterilmiştir. Kentsel dönüşüm çalışmalarının asbest temasına neden olacağı da ayrı bir risk faktörü olarak karşımızda durmaktadır. Yapılan çalışmalar göstermektedir ki mezotelyoma Türkiye için önümüzdeki yıllarda artan bir halk sağlığı sorunu olarak gündemimizde olacaktır.
Mezotelyoma'nın oluşturduğu ciddi mediko-legal sorunlar hastalığın patogenez, tanı, izlem ve tedavisinde yakın yıllarda yoğun araştırmalar yapılmasına yol açmış, bu sayede tanı ve tedavi seçeneklerinde ulaşılan gelişmeler -henüz sınırlı da olsa- hastalığın sağ kalım ve yaşam sürelerinde kısmi bir iyileşmeye fırsat vermiştir. Nitekim epidemiyolojik çalışmalar çevresel asbest temasıyla daha bilinçli mücadelenin önünü açmış, biyolojik belirteçler, görüntülemede ve sito/histopatolojik tanıda sağlanan gelişmeler, erken tanı ve başarılı saha taramaları için umutları artırmıştır. MPM, kısmen de olsa tedaviye cevap veren bir tümördür. Moleküler biyoloji araştırmalarıyla sağlanan bilgilerle, hastalığın patogenezi öğrenildikçe, ara yolaklara müdahale imkânları doğarak, yeni ilaç çalışmalarının önü açılmaktadır. Cerrahi uygulamalarda artan deneyim ve yeni radyoterapi teknikleri de tümörün lokal tedavisinde başarılı sonuçlar vermektedir. Ancak, prognozu hâlen iyi olmayan ve ciddi bir toplumsal yük oluşturan bu önemli sağlık sorunu için henüz alınacak daha çok yol vardır.