Asayiş konusu toplumsal tarihin genel akışı içinde olağan gidişatı etkileyen yönleri itibarıyla her zaman önemli bir yere sahip olmuştur. Çoğu zaman toplumsal ortamın kendine özgü niteliklerinin yansıması olarak ortaya çıkan bu durum, bazen neden olabileceği politik sonuçları açısından bulunduğu bölgenin mukadderatına etki eder. Söz konusu durum açısından Millî Mücadele Dönemi’ne bakıldığında, Türk toplumunun tarihsel açıdan âdeta beka sorunu ile karşı karşıya bulunduğu bir dönemde asayiş sorunlarının zaman zaman bu süreci etkileyecek boyutlara vardığı görülmüştür. Millî Mücadele’nin Batı Cephesi’nde geçen muharebelerde özellikle askerî açıdan savaşın düğümlendiği ve aynı zamanda çözüme giden gelişmelerin yaşandığı bölgenin odağında yer alan Eskişehir’de, işgal döneminde bu süreci derinden etkileyen asayiş sorunları ortaya çıkmıştır. Dönemin tarihsel koşulları içinde belli ölçüde ülkenin geneli için de söz konusu olan bu durum, bölgenin savaşın gidişatı açısından bulunduğu kritik konumu dolayısıyla Eskişehir’de daha farklı önem taşımıştır. Bazı bölgelerde iç isyanların da etkisiyle kendini gösteren asayiş sorunları, bazı bölgelerde ise işgal ortamından kaynaklanan durum dolayısıyla kronik boyutlara ulaşarak toplumsal yaşamı oldukça zora sokmuştur. Bu çalışmada spesifik olarak asayiş konusuna odaklanılarak Millî Mücadele Dönemi’nde işgal sürecinde Eskişehir’in toplumsal ortamına ışık tutulacaktır. Konuyla ilgili çok sayıda belge bulunması ve geniş bir kontekste dayanması dolayısıyla çalışma konusu, İngiliz işgali dönemi (22 Ocak 1919-20 Mart 1920) ile sınırlandırılmıştır. Çalışmada ana kaynak olarak arşiv belgelerine yer verilecektir. Ayrıca diğer resmî yayınlar, süreli yayınlar, gazeteler ve konuyla ilgili literatürden de gerekli ölçüde istifade edilecektir.
The issue of public order has always had an important place in the general flow of social history in terms of its aspects affecting the ordinary course. Most of the time, this situation, which is a reflection of the unique characteristics of the social environment, sometimes affects the destiny of the region in terms of the political consequences it may cause. When we look at the period of the National Struggle in terms of the situation in question, it is seen that in a period when the Turkish society was faced with the problem of survival, from time to time, the problems of public order reached the dimensions that would affect this process. During the wars on the Western Front of the National Struggle in Eskişehir, which was at the center of the region where the war was focused on militarily, and at the same time, the developments leading to a solution were experienced. Security problems emerged that deeply affected this process during the occupation period. This situation, which was also in question for the whole country to a certain extent within the historical conditions of the period, had a different importance in Eskişehir due to the critical location of the region in terms of the course of the war. Public order problems, which manifested themselves with the effect of internal revolts in some regions, and in some regions due to the situation arising from the occupation environment, reached chronic dimensions and made social life arduous. This study will shed light on the social environment of Eskişehir with in the occupation period during the National Struggle, focusing specifically on the issue of public order. Since there are many documents on the subject and it is based on a broad context, the subject of the study is limited to the period of the British occupation (22 January-22 March 1920). In the study, archival documents will be included as the primary source. In addition, other official publications, periodicals, newspapers, and literature on the subject will be utilized to the required extent.
