Türkiye'de Döviz Kuru Hareketliliği ve Mevduat Hesaplarındaki Gelişmeler


Creative Commons License

Arslan F., Meçik O.

EconAnadolu 2022@Eskişehir VI. Uluslararası İktisat Kongresi, Eskişehir, Türkiye, 13 - 15 Mayıs 2022

  • Yayın Türü: Bildiri / Özet Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Eskişehir
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Türkiye ekonomisi yaklaşık son on yıllık süreçte ekonomik göstergelerdeki bozulmaların yanında izlediği kararsız faiz politikaları ile önemli makroekonomik sorunlarla karşı karş ıya kalmaktadır. Bu sürece ek olarak, 2019 yılında dünyayı etkisi altına alan COVID19 pandemisi, Türkiye’de sağlığın ötesinde ekonomik alanda da önemli etkiler ortaya koymaktadır. Ekonominin gerek reel gerekse parasal boyutlarında karşı karşıya kalınan bu olumsuz tablo ekonomik aktörlere güven veren ekonomi politikaları ile desteklenemediği için, Türkiye ekonomisi beklentilerin her geçen gün daha da bozulduğu bir görünüme savrulmuştur. Ekonomide dalgalı kur rejimi benimsenmesine rağmen, TCMB kura yönelik d engeleyici müdahaleler yerine, adeta sabitleyici müdahalelerde bulunmuştur. Piyasa dinamiklerini bozan bu müdahalelerin etkisi ile enflasyon oranlarında artış gerçekleşirken, 2021 Aralık ayının ikinci haftasında oldukça hızlı döviz kuru artışları gözlenmiş tir. Bu süreçte, 16 Aralık 2021 tarihinde TCMB, politika faizinde 100 puan indirim yapmış ve politika faizi %15’ten %14’e düşürülmüştür. Bu karardan sonra TCMB döviz satış kurlarında; euro satış kuru 19,71TL, dolar satış kuru da 17,50TL olarak açıklanmış v e TL oldukça büyük değer kaybı yaşamıştır. 20 Aralık 2021 tarihinde açıklanan kur korumalı vadeli mevduat hesabı uygulamasıyla döviz kurunda düşüş, TL değerinde artış hedeflenmiştir. Bu sisteme yönelik olarak, vade dönemleri 3, 6, 9 ay ve 1 yıl olarak açık lanmıştır. Söz konusu sistemde gelir incelen vergisi stopajı alınmayacağı belirtilmiş, TL’yi teşvik edici bir uygulama olarak açıklanmıştır. Bu çalışmada; Türkiye için TL ve döviz bazında vadeli ve vadesiz mevduat hesapları ile döviz kuru arasındaki ilişki erek, kur korumalı vadeli mevduat hesabı uygulaması sürecinin performansı değerlendirilecektir.

In the last ten years, the Turkish economy has been faced with important macroeconomic problems with the indecisive interest policies it has followed, as well as the deterioration in economic indicators. In addition to this process, the COVID-19 pandemic, which affected the world in 2019, reveals important effects in Turkey in the economic field beyond health. Since this negative picture, faced both in real and monetary aspects of the economy, could not be supported by economic policies that gave confidence to economic actors, the Turkish economy was thrown into a view where expectations were deteriorating day by day. Although the floating exchange rate regime was adopted in the economy, the CBRT made almost stabilizing interventions against the exchange rate, rather than stabilizing interventions. With the effect of these interventions, which distorted the market dynamics, inflation rates increased, while rapid exchange rate increases were observed in the second week of December 2021. In this process, on 16 December 2021, the CBRT cut the policy rate by 100 points and the policy rate was reduced from 15% to 14%. After this decision, in the CBRT foreign exchange selling rates; The euro sales rate was announced as 19.71 TL and the dollar selling rate as 17.50 TL, and the TL experienced a significant depreciation. With the currency protected time deposit account application announced on 20 December 2021, it is aimed to decrease the exchange rate and increase the TL value. For this system, maturity periods are announced as 3, 6, 9 months and 1 year. It has been stated that no income tax withholding will be charged in the aforementioned system, and it has been explained as an incentive to use TL. In this study; for Turkey, the performance of the currency protected time deposit account implementation process will be evaluated by examining the relationship between time and demand deposit accounts in TL and foreign currency and the exchange rate.