Tıbbi bir mantar olan Ganoderma lucidum'un yetiştirilmesi için bazı bitkilerin atık kısımlarını değerlendirmek amacıyla bir substrat bileşimi deneyi gerçekleştirilmiştir. Ganoderma tohumluk miselleri (darıya sardırılmış) Atatürk Bahçe Bitkileri Merkezi Araştırma Enstitüsü'nden (Yalova, Türkiye) sağlanmıştır. Bu çalışmada dokuz (9) farklı substrat reçetesi kullanılmıştır; S1: %40 talaş + %40 nohut sapı + %20 kepek, S2: %60 talaş + %20 nohut sapı + %20 kepek, S3: %40 talaş + %40 bezelye sapı + %20 kepek, S4: %60 talaş + %20 bezelye sapı + %20 kepek, S5: %40 talaş + %40 haşhaş sapı + %20 kepek, S6: %60 talaş + %20 haşhaş sapı + %20 kepek, S7: %40 talaş + %40 mısır koçanı + %20 kepek, S8: %60 talaş + %20 mısır koçanı + %20 kepek ve S9 (Kontrol): %80 talaş + %20 kepek. Tüm substratlardan mantar elde edilmiştir. Biyolojik verimlilik (BE) %7.84 ile %17.92 arasında değişmiştir. S2, S5, S6, S7, S8 ve S9'daki BE, S4, S3 ve S1'den daha yüksek bulunmuştur. En yüksek toplam verim 88.38 g 1.5 kg torba-1 ile S6'da kaydedilmiştir. En erken hasat edilen mantar 51 gün ile mısır koçanı (S8) ve talaş (S9) substratlarından elde edilmiştir. Mantarların protein içeriği %31.51 ile 51.4 arasında değişmiştir. Mantarların nitrojen, potasyum, kalsiyum, magnezyum ve demir içeriği substrata %40 mısır koçanı karıştırılarak arttırılmış, %20 bezelye sapı eklenerek çinko zenginleştirilmiştir. Substrata mısır koçanı eklenmesi, verimi ve biyolojik etkinliği azaltmadan Ganoderma mantarının proteini ve mineral içeriğini zenginleştirmiştir.
A substrate composition experiment was carried out to utilize the waste parts of certain plants for cultivation of Ganoderma lucidum, a medicinal mushroom. Ganoderma mycelium (millet spawn) provided by the Atatürk Horticultural Central Research Institute (Yalova, Türkiye). Nine (9) different substrate recipes were used in this study; S1: 40% sawdust + 40% chickpea stalk + 20% bran, S2: 60% sawdust + 20% chickpea stalk + 20% bran, S3: 40% sawdust + 40% pea stalk + 20% bran, S4: 60% sawdust + 20% pea stalk + 20% bran, S5: 40% sawdust + 40% poppy stalk + 20% bran, S6: 60% sawdust + 20% poppy stalk + 20% bran, S7: 40% sawdust + 40% corn cob + 20% bran, S8: 60% sawdust + 20% corncob + 20% bran and S9 (Control): 80% sawdust + 20% bran. Mushroom fruiting bodies were obtained from all substrates. Biological efficiency (BE) was varied between 7.84 and 17.92%. BE in S2, S5, S6, S7, S8 and S9 was higher than S4, S3 and S1. The highest total yield was recorded in S6 with 88.38 g 1.5 kg bag-1. The earliest mushroom was harvested from corncob (S8) and sawdust (S9) recipes within 51 days. The protein content of fruiting bodies ranged from 31.51% to 51.4%. Nitrogen, potassium, calcium, magnesium and iron content of fruiting bodies were increased by mixing 40% corncob to substrate and zinc was enriched by adding 20% chick pea stalk. Adding corncob to the substrate may enrich the Ganoderma fruiting body protein and mineral content without decreasing the yield and biological efficiency.
