Zorunlu Deprem Sigortasının İlk Riziko Sigortası Niteliği

---

Copy For Citation

Yüce A. A.

Uluslararası Afet, Çevre ve Hukuk Kongresi, Malatya, Turkey, 10 - 12 October 2024, (Unpublished)

• Publication Type: Conference Paper / Unpublished
• City: Malatya
• Country: Turkey
• Eskisehir Osmangazi University Affiliated: Yes

Abstract

ZORUNLU DEPREM SİGORTASININ İLK RİZİKO SİGORTASI NİTELİĞİ

 

Aydın Alber YÜCE*

 

            ÖZET

            Zorunlu deprem sigortası (ZDS) ile, depremin doğrudan neden olduğu maddî zararlar ile deprem sonucu meydana gelen yangın, infilâk, dev dalga (tsunami) veya yer kaymasının sigortalı binalarda neden olacağı hasarlar (temeller, ana duvarlar, bağımsız bölümleri ayıran ortak duvarlar, bahçe duvarları, istinat duvarları, tavan ve tabanlar, merdivenler, asansörler, sahanlıklar, koridorlar, çatılar, bacalar ve yapının benzer nitelikteki tamamlayıcı kısımlarında meydana gelenler de dâhil olmak üzere), sigorta bedeline kadar Doğal Afet Sigortaları Kurumu (DASK) tarafından teminat altına alınır.

            DASK tarafından sağlanan teminat, sigorta sözleşmesine konu taşınmaz için sağlanan bilgilere göre sigorta şirketleri tarafından sabit olarak hesaplanır ve bu hesap sigorta şirketinden sigorta şirketine farklılık arz etmez. Yapılan hesap, Zorunlu Deprem Sigortası Tarife ve Talimatı’na göre gerçekleşir.

            Bir depremler ülkesi olan Türkiye’de ZDS uygulamada önemli bir yer tutar. Bu açıdan ZDS, faydaları olduğu kadar eleştiriye de uğrayan bir kurumdur. Öyle ki ZDS’nin deprem sonucu meydana gelen zararların tamamı için bir teminat sağlamaması ve DASK’ın ödediği tutarların konutun değerinin oldukça altında kalması bu eleştirilerden en sık karşılaşılanlarıdır. Oysa ZDS, ilk riziko (tehlike) sigortası niteliğindedir.

İlk riziko sigortası niteliğindeki sigortalarda, rizikonun (depremin) gerçekleşmesiyle tam hasarın (binanın tamamen yıkılması) gerçekleşmesinin daha az muhtemel olarak görülmesi sebebiyle sınırlı bir zararın ortaya çıkacağı düşünülür. Böylelikle, sigorta korumasını talep edenlere daha az prim ödemek suretiyle sahip olabilecekleri bir ürün sunulmuş olmaktadır. Böylece, ZDS’nin sağladığı koruma ile riziko adeta ikiye bölünmekte, bölünen rizikonun ilk kısmı sigorta şirketinin teminatı altında olmakta iken; korumasız kalan kısım için sigorta ettirenin konut sigortası gibi tamamlayıcı ürünler kullanarak teminata kavuşması mümkün olmaktadır.  

 

 

 

 

THE FUNDAMENTAL NATURE OF COMPULSORY EARTHQUAKE INSURANCES AS THE FIRST RISK INSURANCE

Aydın Alber YÜCE*

 

ABSTRACT

            Compulsory earthquake insurance (CEI) covers material damages directly caused by earthquake and damages to insured buildings (foundations, main walls, common walls separating independent sections, garden walls) caused by fire, explosion, giant wave (tsunami) or landslide resulting from earthquake, retaining walls, ceilings and floors, stairs, elevators, landings, corridors, roofs, chimneys and similar complementary parts of the building) are covered by the Turkish Catastrophe Insurance Pool (TCIP) up to the amount of insurance.

            TCIP coverage is calculated on a fixed basis by insurance companies based on the information provided for the insured property, and this calculation does not differ from one insurance company to another. This calculation is made according to the Compulsory Earthquake Insurance Tariff and Instructions.

            Being a country of earthquakes, in Turkey, ZDS has an important part in practice. In this regard, the PRS is an institution that has been criticized as much as it has benefited. The most common criticisms are that the ACS does not provide coverage for all damages caused by earthquakes and that the amounts paid by TCIP are well below the value of the dwelling. However, TCIP is the first risk (hazard) insurance.

In first risk insurance, it is assumed that the occurrence of the risk (earthquake) will result in a loss that is limited as it is considered less likely that total damage (complete destruction of the building) will occur. This way, those who demand insurance protection are offered a product that they can have by paying a lower premium. Hence, with the protection provided by the ACS, the risk is virtually divided into two, and while the first part of the partitioned risk is covered by the insurance company, it is possible for the policyholder to obtain coverage for the remaining unprotected part by using complementary products such as house insurance.