Şeker pancarı, Türkiye ekonomisine katkıda bulunan önemli bir tarım ve sanayi bitkisidir. Ülkemizde
sadece şeker üretiminin kaynağı değil aynı zamanda tohumculuğu ile önemli bir sektör haline
gelmiştir. Tohumluk, şeker pancarının kök verim ve kalitesine doğrudan etki eden en önemli
konulardan birisidir. Şeker pancarında çeşit sayısı bakımından zengin ve tohumluk üretiminde ise
yeterli durumdadır. 2020 yılı verilerine göre, şeker pancarında tohumluk üretimleri 11.891 dekar
alanda yapılmış, 2.317 ton tohum ve 198 kg/da verim elde edilmiştir. Tohumluk üretimlerinin tamamı
özel sektör tohumculuk firmaları tarafından gerçekleştirilmiştir. Ayrıca, 413 ton şeker pancarı tohumu
ithal edilerek 11,312 milyon dolar döviz ödenmiştir. Buna karşın 143 ton ihracat yapılmış ve 1,584
milyon dolar gelir elde edilmiştir. Şeker pancarı bitkisi, ilk yıl toprak altında kök gövdesini ve toprak
üstünde yapraklarını, ikinci yıl ise sap, dal, çiçek ve tohumlarını oluşturmaktadır. Dolayısıyla
tohumluk üretimi uzun sürmekte ve yoğun emek gerektirmektedir. Şeker pancarı üretiminde iki yıllık
bu süreyi kısaltmak amacıyla ilk aşamada hibrit çeşidi oluşturacak ebeveyn hatlara ait fideler
yetiştirilmektedir. İkinci aşamada ise bu fideler şaşırtılarak tohum üretimi yapılmaktadır. Bu
makalede, ticari hibrit şeker pancarı tohum üretim aşamaları detaylı bir şekilde açıklanmıştır.
Sugar beet is an important agricultural and industrial crop that contributes to Turkey’s economy. It is
not only the source of sugar production in our country but also become an important sector with seed
production. The seeds are one of the most important issues directly affecting the root yield and quality
of sugar beet. There are a lot of registered sugar beet varieties and sufficient seed production in
Turkey. According to the data in 2020 year, the seeds of sugar beet varieties were produced with a
sowing area of 11.891 decare, seed production was 2.317 tons and 198 kg/da in seed yield. The seed
amount is completely belonging to the seed companies operating in the private sector. Besides, 413
tons of sugar beet seeds were imported and 11.312 million dollars was paid, while 143 tons of seeds
were exported and 1.584 million dollars income was obtained in 2020. The sugar beet plant produces
leaves above the ground and root in the first year, and grows the stem, branch, flower and seeds in
the second year. Therefore, seed production needs a long time and intensive labor requirement. In
order to shorten this two-year period in seed production of sugar beet, firstly seedlings belonging to
male and female lines of a hybrid variety are grown and then, the seed production is performed by
transplanting these seedlings. In this review, commercial hybrid seed production of sugar beet is
explanied in detail.
