Akademik Veri Yönetim Sistemi
Osmangazi Tıp Dergisi, cilt.47, sa.2, ss.211-220, 2025 (Hakemli Dergi)
Özet: Toplam iyonizan radyasyon maruziyetinin yaklaşık %20'si tıbbi hizmetlerden kaynaklanmaktadır. Tıbbi işlemler sırasında radyasyona maruz kalmanın insan sağlığını olumsuz etkilediği bilinmektedir. Bu çalışma, stajyer ve intörn hekimlerin radyasyondan korunma bilgi düzeylerini belirlemek, ilişkili değişkenleri incelemek ve güvenli davranış düzeylerini değerlendirmek amacıyla 02 Mayıs - 29 Haziran 2024 tarihleri arasında Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Tıp Fakültesi 4-6. sınıf öğrencileri üzerinde yapılan kesitsel bir araştırmadır. Çalışmaya 525 öğrenci (%71,4) katılım göstermiştir. Radyasyondan korunma bilgi düzeyi “Sağlık Çalışanlarının Radyasyondan Korunma Bilgisi Ölçeği” ile, güvenli davranış paternleri “Güvenli Davranış Ölçeği” ile değerlendirilmiştir. Analizler için ki kare testi, lojistik regresyon analizi ve spearman korelasyon analizi kullanılmıştır. Çalışmada 342 öğrencinin (%65.1) radyasyondan korunma bilgi düzeyleri yetersiz bulundu. Yetersiz bilgi düzeyi daha çok baba öğrenim düzeyi ortaokul olanlar, 4. sınıf öğrencisi olanlar, ailesinde radyasyonlu ortamda çalışan olmayanlar, daha önce herhangi bir radyasyondan korunma eğitimine katılmayanlar ve koruyucu ekipman kullanmadan radyasyona maruz kalanlar arasında saptandı. Katılımcıların Sağlık Çalışanlarının Radyasyondan Korunma Bilgisi Ölçeği’nden aldıkları ortalama puan 4,28±1,79 (1,0-9,97; Ortanca: 3,9) iken Güvenli Davranış Ölçeğin’den aldıkları ortalama puan ise 21,99±5,50 (6-30; Ortanca: 22,0) olarak belirlendi. Çalışma grubunun kullanılan bu iki ölçekten aldıkları puanlar arasında pozitif yönde zayıf bir ilişki bulundu (r=0,301, p=0,001). Bu çalışmada katılımcıların yarısından fazlasının radyasyondan korunma bilgileri yetersiz bulunmuş ve bilgi düzeyi arttıkça güvenli davranış düzeyinin de yükseldiği tespit edilmiştir. Tıp fakültesi eğitim programlarında radyasyonun potansiyel riskleri ve korunma yöntemlerine daha fazla yer verilmesinin faydalı olabileceği düşünüldü.
Anahtar Kelimeler: Radyasyon, Bilgi, İş güvenliği
Abstract: About 20% of total ionizing radiation exposure is from medical services, and radiation exposure during procedures can harm health. This study is a cross-sectional research conducted between May 2 and June 29, 2024, with 4th to 6th-year students of the Faculty of Medicine at Eskisehir Osmangazi University. It aims to determine the radiation protection knowledge levels of medical traniee and senior students, examine related variables, and evaluate their safe behavior levels. A total of 525 students (71.4%) participated. Knowledge of radiation protection was assessed using the "Healthcare Professional Knowledge of Radiation Protection Scale" (HPKRPS), and safe behavior patterns were evaluated with the "Safety Behavior Scale" (SBS). Analyses were performed using Chi-square tests, Logistic Regression, and Spearman Correlation. The study found that 342 students (65.1%) had inadequate radiation protection knowledge, particularly among those with fathers who had a middle school education, 4th graders, those with no family members in radiation jobs, those who had not received training, and those exposed to radiation without protection. The average score on the HPKRPS was 4.28 ± 1.79 (median: 3.9) and on the SBS, 21.99 ± 5.50 (median: 22.0). A weak positive correlation was found between HPKRP and SB scores (r = 0.301, p = 0.001). This study found that over half of participants had inadequate radiation protection knowledge, and higher knowledge levels correlated with safer behavior. It was suggested that medical education programs should include more on radiation risks and protection methods.
Keywords: Radiation, Knowledge, Occupational Safety