GİRİŞ VE AMAÇ:KC hastalarının yaklaşık %25’inde, tanı anında kornea kalınlığının 400 μm’den düşük olduğu görülmüştür. Bu hastalarda KÇB tedavisi uygulanmasında bazı teknikler geliştirilmiştir. Çalışmamızda kornea kalınlığının 400 μm’nin altında olan KC hastalarında Sub400 ve hipoozmolar riboflavin ile uygulanan KÇB tedavi sonuçları değerlendirilmiştir. YÖNTEM:Retrospektif vaka serisinden oluşan bu çalışmaya en az 1 yıllık takibi yapılan, kornea kalınlığı 400 μm’nin altında olan 14 KC olgusunun 18 gözü dahil edildi. 9 göze Sub400 protokolüne göre (grup 1), diğer 9 göze ise hipoozmolar riboflavin (grup 2) kullanılarak KÇB yapıldı. KÇB öncesi ve sonrası biyomikroskopik bulgular, kornea tomografi parametreleri ve ön segment optik koherens tomografi ile demarkasyon hatları değerlendirilmiştir. İstatistiksel analiz için Mann-Whitney U testi kullanılmıştır. BULGULAR:Grup 1 ve 2’de ortalama yaş 23,6±6 ve 21,4±6,5 yılken (p>0,05), grup 1’in %56’sı, grup 2’nin tamamı kadından oluşmaktaydı. Grup 1 ve 2’de sırasıyla, KÇB öncesi ortalama en ince pakimetri değeri 361,6 ve 375,1 μm (p>0,05) iken KÇB sonrası 353,4 ve 348,6 μm idi (p>0,05). KÇB öncesi ve sonrası en ince pakimetrideki değişiklik Sub400 grubunda anlamlı oranda düşüktü (8,1 ve 26,6 μm,p=0,04). Grup 1 ve 2’de sırasıyla, KÇB öncesi ortalama maksimum keratometri değeri 73,4 ve 66 D (p>0,05) iken KÇB sonrası 72,8 ve 62,6 D idi (p>0,05). Maksimum keratometrideki değişiklik için iki grup arasında anlamlı farklılık yoktu (0,6 ve 3,4 D). Sub400 uygulananlarda diğer gruba göre demarkasyon hattı çok daha belirgindi. Hipoozmolar riboflavin grubunda 2 gözde hafif düzeyde Descemet fold ve endotelde reaksiyon gelişirken korneada haze de daha fazla oranda saptanmıştır. TARTIŞMA VE SONUÇ:İnce kornealarda Sub400 KÇB uygulama ile başarılı sonuçlar alındığı, güvenli bir uygulama olduğu ve komplikasyon gelişmediği görüldü. Ancak Sub400 protokolünün etkinliğinin değerlendirilmesi için uzun süreli takip gereklidir.

Anahtar Kelimeler: Keratokonus, Kornea Çapraz Bağlama, Sub400