Hacettepe Üniversitesi Cumhuriyet Tarihi araştırmaları Dergisi, cilt.15, sa.30, ss.391-415, 2019 (Scopus)
Özet
Yirminci
yüzyıla doğru bağımsızlık vaatleriyle kandırılan Ermeniler tarafından Anadolu’nun
çeşitli bölgelerinde isyanlar çıkarılmıştır. Bu isyanlara karşı bölgesel
güvenlik tedbirleri ile bir netice alınamayınca ve karışıklıkların ülke çapına
yayılacağı anlaşılınca Osmanlı Devleti, “tehcir” tedbirini almak zorunda
kalmıştır. Böylece ülkenin güvenliğinin yanı sıra, hem olaylara karışmayan Ermenilerin
hem de Müslüman halkın güvenliği sağlanmak istenmiştir.
Bu incelemede, Ermeni
yetimleri konusunda, başta arşiv belgeleri olmak üzere diğer kaynaklardan da
yararlanılarak “Tehcir” sırasında ve sonrasında Ermeni yetimlerine ilişkin bazı
gözlem ve değerlendirmelerde bulunulmuştur.
Bunun dışında
araştırmada, Birinci Dünya Savaşı sırasında Ermeni isyancılara karşı alınan
tedbirler ve askeri ve siyasi tedbirler, ortaya çıkan insani sorunlar ve
bunların çözümü için alınan tedbirler değerlendirilmiş, bunların ışığında bir
soykırım gayesinin söz konusu olup olmadığı tartışılmıştır.