Akademik Veri Yönetim Sistemi
Modern Scientific Research Congress -IV, İstanbul, Türkiye, 16 - 18 Aralık 2022, cilt.1, ss.514-520
Fiyatlar genel seviyesindeki sürekli artış olarak tanımlanan enflasyon devlet bütçeleri
üzerinde olumsuz etkiler yaratmaktadır. Dünyada ve ülkemizde yaşanan ekonomik ve
jeopolitik gelişmeler sonucu genel fiyatlar seviyesinde önemli artışlar meydana gelmiş
dolayısıyla bütçe ödeneklerinde de artış yapılması gerekmiştir.1982 Anayasasında ek bütçeye
yer verilmemekle birlikte ödenek yetersizliği durumunda yürütme organın ödenek artışına
yönelik değişiklik talebinde bulunabileceği ifade edilmiştir. Anayasada ek bütçe olarak yer
verilmemekle birlikte Türk kamu mali yönetiminde 2003 yılında yasalaşan 5018 Sayılı Kamu
Malî Yönetimi ve Kontrol Kanuna göre merkezî yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin
bütçelerindeki ödeneklerin yetersiz kalması halinde veya öngörülmeyen hizmetlerin yerine
getirilmesi amacıyla, karşılığı gelir gösterilmek kaydıyla, kanunla ek bütçe yapılabileceği
ifade edilmiştir.
Çalışmanın amacı Türkiye'deki 2022 yılı merkezi yönetim bütçesindeki ödenek yetersizliğinin
nedenlerini bütçe ilkeleri bağlamında değerlendirerek çözüm olarak uygulamaya koyulan ek
bütçeyi incelemektir. Başlangıç ödeneklerinin yetersiz kalmasında COVID-19 pandemisi
sonrasında Rusya ve Ukrayna arasındaki savaş ile birlikte dünyada yaşanan fiyat artışlarının
Türk bütçe sürecinde yapmış olduğu olumsuz etkilerle birlikte mali planlamada yapılan
hataların mali yılın ortasında uygulamada aşamasındaki bütçenin ödeneklerinin yetersiz
kalmasına neden olmuştur. Bütçenin hedef ve gerçekleşmeleri arasındaki sapmalar bütçenin
gerçekçiliğini/güvenirliğini ve doğruluğunun sorgulanmasına yol açmakla birlikte bütçe
hakkını da zedelemektedir.