Mu‘tezile’de Tövbenin Kamu Hukukuna Yansıyan Boyutu


Creative Commons License

Maraz H.

JOURNAL OF ANALYTIC DIVINITY, cilt.8, sa.2, ss.144-173, 2024 (Hakemli Dergi)

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 8 Sayı: 2
  • Basım Tarihi: 2024
  • Doi Numarası: 10.46595/jad.1523024
  • Dergi Adı: JOURNAL OF ANALYTIC DIVINITY
  • Derginin Tarandığı İndeksler: ATLA Religion Database, Central & Eastern European Academic Source (CEEAS), Directory of Open Access Journals
  • Sayfa Sayıları: ss.144-173
  • Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu
  • Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Bu makale, sosyo-ahlakî yasal yönleriyle tövbe konusunu Mu’tezilî bakış açısıyla konu edinmektedir. Makalede tövbenin Allah’ın hukukuna taalluk eden yönünden ziyade insan hak ve onurunu ilgilendiren boyutu incelenecektir. Özellikle birey ve kamuya sirayet eden ihlâller nedeniyle gerekli olan tövbenin ahlakî, dinî ve hukukî kaideleri irdelenecektir. Mu‘tezilî teolojide tövbe fiilinde gerekli unsurlar, tövbe etmeyi gerektiren koşullar ve günaha karşı zorunlu yaptırımlar analitik bir yöntemle tahlil edilecektir. Makalede detaylı kavram analizlerine yer verilmeyecek ana tema Mu‘tezile’ye özgü görüşlerle sınırlandırılacaktır. Fakat güncel ile bağıntıyı sağlama gayesiyle kamu hakları ve menfaatini konu edinen modern dönem çalışmalarından da istifade edilecektir. Makalenin özgünlüğü tövbe konusunu bireysel dinî bir tercihin ötesine taşıyarak kamu ahlakı çerçevesinde yasal boyutlarıyla ele alacak olmasıdır. Böylece mesele, salt dinî içeriğiyle ele alınmayacak özellikle kamu hukuku dikkate alınarak sosyo-ahlakî bir boyut da eklenmiş olacaktır. Sonuç olarak kamu hukuku ve menfaatine yönelik ihlâl durumlarında tövbenin ahlakî ve yasal yaptırımı gerektiren bir ödev olduğu vurgulanarak onarıcı ve yapıcı yönü belirtilecektir.