TEKSTİL KULLANILAN SANAT ESERLERİNDE TOPLUMSAL CİNSİYET KAVRAMININ ARAŞTIRILMASI


Akdemir İ., Korkmaz F. D.

İnönü Üniversitesi Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, cilt.8, sa.1, ss.63-76, 2022 (Hakemli Dergi)

Özet

Toplumsal cinsiyet, toplum tarafından benimsenmiş kültürel kodların, kalıplaşmış yargıların bir sonucu olarak kadın ve erkekten beklenen tutum ve davranışlardır. Kavram olarak 1960’lardan sonra kullanılmaya başlanmıştır. Aynı döneme denk gelen feminist hareket ile toplum gündemini meşgul etmeye başlamış ve tanınırlık kazanmıştır. Günümüzde hala güncelliğini koruyan bir konudur. Çalışmada, geçmişten günümüze sanatçıların eserlerinde kadın ve kadın oluş mefhumunu ne şekilde, hangi konulara vurgu yaparak ele aldıkları ve bunu tekstil ile ne şekilde ilişkilendirdiklerini irdelemek amaçlanmıştır. Söz konusu alanda yaşanan değişimlerin/değişmezliklerin ne olduğunun, zihinlerde oluşan kadın algısının eser üretimlerine ne şekilde tezahür ettiğini açıklamak hedeflenmektedir. Konu ile ilgili literatür taraması yapılarak toplumsal cinsiyet kavramının sanat alanında gelişimi ve ifade biçimleri örneklerle açıklanmıştır. Bu çerçevede çalışmada ulusal ve uluslararası çağdaş sanat alanında kabul görmüş sanatçıların, kadın ve kadın oluş mefhumu çerçevesinde tekstil malzemesi kullanılarak üretilmiş sanat eserlerine yer verilmiştir. Araştırmanın sonucunda, sanatçıların eserlerinde bedene özgü içerikler ve kadınla özdeşleşen nesneleri yoğun bir şekilde kullandığı görülmüştür. Tekstil ise eserlerdeki ifade biçimine göre sanatçılara metaforik anlatım imkânı sunmuştur.