2.ULUSLARARASI ÜSKÜDAR BİLİMSEL ARAŞTIRMALAR VE İNOVASYON KONGRESİ, İstanbul, Türkiye, 29 - 30 Kasım 2024, ss.1038-1057
ÖZET
Otomotiv endüstrisinin hızlı gelişimi, çevresel bir sorun teşkil eden atık lastik miktarında
önemli bir artışa yol açmaktadır. Bu çalışma, atık lastiklerden elde edilen çelik lif ve kauçuk
agregaların betonun mekanik özelliklerine etkisini inceleyerek, sürdürülebilir inşaat
malzemeleri geliştirmeyi amaçlamaktadır. Özellikle, bu güçlendirilmiş betonun trafik
dubalarında kullanılarak çarpma enerjisini absorbe etme ve hasarı azaltma potansiyeli
araştırılmıştır. Çalışma, çelik lif ve kauçuk agregası ilavesinin betonun sünekliğini artırarak
çatlak oluşumunu kontrol edebileceği ve enerji yutma kapasitesini iyileştirebileceği
yönündedir.
Bu hipotezi test etmek için, farklı oranlarda çelik lif (%0, %5 ve %10) ve kauçuk agregası (%0,
%5 ve %10) içeren beton numuneler üretilmiş ve tek noktalı eğilme deneylerine tabi
tutulmuştur. Numuneler, 10x10x110 cm, 15x15x110 cm ve 20x20x110 cm boyutlarında kare
prizmatik geometriye sahiptir ve çekme bölgelerine kesit boyutlarına uygun olarak (sırasıyla 12
mm, 16 mm ve 18 mm çapında) 100 cm uzunluğunda donatı yerleştirilmiştir.
Sonuçlar, çelik lif ilavesinin, özellikle %10 oranında, enerji yutma kapasitesinde önemli bir
artış sağladığını göstermiştir. Örneğin, 15x15x110 cm boyutlarındaki %10 çelik lif katkılı
numunelerde, referans numunelere kıyasla enerji yutma kapasitesinde %43,52'lik bir artış
gözlemlenirken, %5 kauçuk agregası içeren numunelerde bu artış yaklaşık %20 olarak
gerçekleşmiştir. Çelik lif, maksimum yük taşıma kapasitesinde hafif bir düşüşe neden olurken,
süneklik katsayısını önemli ölçüde artırmış ve numune boyutunun artmasıyla süneklik değerleri
de yükselmiştir. Kauçuk agregası ise sertlikte bir azalmaya yol açmıştır. Çalışma, atık lastik
kaynaklı malzemelerin betonun mekanik performansını iyileştirme potansiyelini ortaya
koyarak, sürdürülebilir ve yüksek performanslı inşaat malzemeleri geliştirme yolunda önemli
bir adım teşkil etmektedir. Elde edilen bulgular, trafik dubaları gibi çarpma enerjisini absorbe
etmesi gereken uygulamalar için optimize edilmiş beton karışımlarının tasarımına katkı
sağlayacaktır.