ÖNSÖZ

Bağımlılık tıbbi açıdan ne kadar önemli ise bağımlılık farkındalığı da o kadar önemli bir konudur. Bağımlılık,  çığ gibi büyüyen dünya sorunu olması yanı sıra en geniş ve küçük ölçeklerde, tüm dünyada ve aile birimleri içinde oldukça önemlidir. Bütünden parçalara, parçalardan bütüne doğru yayılan çok yönlü bir durumdur. Bağımlılık;  ekonomik yıkım, aile içi iletişim sorunları, tıbbi yetersizlikler ve çaresizlik gibi durumlara yol açmaktadır.

Bağımlılıkla ilgili farkındalık seminerleri, konferanslar ve paneller düzenlenmesine rağmen sorunun giderilmesinde hala yetersiz kalınmaktadır. Bazen konuşmacı farkında olmadan katılımcıları özendiriyor bile olabilmektedir. Bu toplantılar iyi niyetli olarak yola çıkılmış olup, böylesi önemli handikaplara yol açabilmektedir.

Bağımlılık konusu içinde madde bağımlılığı önemli bir durum olarak görülmekle birlikte, doğaya, arkadaşa, güzele bağımlık da bağımlılıktır. Bu açıdan incelendiğinde, bağımlılık probleminde iki sonuç vardır. İlki yapıcı olan ve istenendir, diğeri ise yıkıcı olandır. Bireyin bedenine zarar verirken aynı zamanda ruhuna da zarar vermektedir. Bizim üzerinde durmamız gereken bağımlılık doğal olarak ikinci türden bağımlılıklardır.

Genel olarak bağımlıkla ilgili kitaplar ve derlemelerde buna sebep olan sigara, alkol, uyarıcı ve uyuşturucu maddeler gibi kimyasalların etken maddeleri, sağlıkla ilgili yaptıkları zararlar, nerede ve nasıl tespit edildikleri olmak üzere tek tek bilgilendirmeler bulunmaktadır. Yapılan araştırmalarda bağımlılık ve psikiyatrik değerlendirmeler ile ilgili olarak da onlarca çalışma ve veri yer almaktadır.

Biz bu sayıda özellikle bağımlılık durumlarının farmakolojik, halk sağlığı, koruyucu hekimlik, genetik, anatomik ve nörolojik değerlendirmelerini yaparak farklı bir açıdan durumu ele almak istedik. Buna ek olarak elbette uyarıcı ve uyuşturucu özelliklerdeki maddelerle ilgili olarak genel bilgilendirmelere de yer verdik. Çok özel bir durum olan gebelik ve bağımlılığı irdelerken, diğer taraftan son zamanlarda önemli bir çıkış noktası olabilecek hipoterapi yani “atla terapi” konusuna değindik. Bunun dışında, son yıllarda önemli bir sorun olan nöropatik ağrı sendromlarında kullanılan ilaçlar ve suistimalleri ile ilgili bir açılımda bulunduk. Ayrıca laboratuvar yaklaşımları ile son yıllardaki istatistiksel verilerin değerlendirilmelerine de bu sayıda yer verdik.

Son olarak tedavi amacıyla kullandığımız ilaçlarla da istenmeden bağımlılık oluşabilmektedir.  Bu oldukça acı bir durumdur. Ama yaşam da öyle değil midir? Bağımlılık bugüne kadar bitmeyen ve bitmeyecek olan çaresizliğimizdir. Biliyoruz ki bağımlılık bir süreç olup çok komponentli ve iç içe geçmiş kavramlar bütünüdür.

Bu özel sayının özellikle farkındalık açısından faydalı olacağını düşünürken doğaya, güzele, doğruya bağımlı olalım. Bizi esir alacak bağımlılıklardan uzak olalım. Sevgiyle kalalım…

Prof. Dr. Fatma Sultan KILIÇ

ESOGÜ Tıp Fakültesi

Farmakoloji Anabilim Dalı Başkanı

ESKİŞEHİR/TÜRKİYE