in: Örgütsel Davranış Bilimlerinde Proaktif Yaklaşımlar, Dr. K. Hakan Derin, Editor, İksad Yayınevi, Ankara, pp.81-106, 2021
İşletmeler kar etmek amacıyla kurulan organizasyonlardır. Bununla
birlikte işletmelerin birincil amacı bu karın anlam ifade edebilmesi
için sürdürülebilirliğin sağlanmasıdır. Kar etmek ve her yeni dönemde
karını artırmak isteyen işletmelerin öncelikle hayatta kalmaları
gerekmektedir. Sanayi devrimiyle birlikte üretim ağırlıklı olarak daha
çok üretenin kazançlı çıktığı piyasalar oluşsa da günümüzde gelişen
teknolojiyle birlikte işletmeler için çok daha kompleks bir piyasa ve
rekabet yapısı oluşmuştur. Bu nedenle işletmeler gelirlerini artırmanın
yanı sıra maliyetlerini de olabildiğince düşük tutma çabası
içerisindedirler.
İşletmeler için hem en büyük fırsat hem de en büyük maliyet olarak
çalışanları gösterilebilir. Kurumlar ne gerekenden az personel
çalıştırarak ekstra kazanç elde edebilirler, ne de olması gerekenden
fazla personel çalıştırarak ekstra maliyete katlanabilirler. Bu nedenle
çalışanların verimli kullanılması ve optimum sayıda personelle
çalışılması önem taşımaktadır. Bunun için de personellerin donanımı
kilit rol oynamaktadır. İşte bu noktada personellerin eğitim ihtiyacı
ortaya çıkmaktadır.
Hizmet içi eğitim olarak tanımlanan kavram, işletmelerin
personellerine işlerini en iyi şekilde yapmaları için gereken eğitimin
verilmesini ifade etmektedir. İşletmeler her geçen gün eğitime daha
çok önem vermekte, artan eğitimlere paralel olarak eğitim maliyetleri
de her geçen gün daha da yükselmektedir. Burada ortaya çıkan soru
ise verilen eğitimlerin ve eğitim için katlanılan maliyetlerin karşılığının alınıp alınmadığıdır. İşletmeler önemli maliyetlere
katlandıkları eğitimlerin ne kadar başarılı olduğunu ve işletmeye ne
kadar fayda kattığını tespit etmek istemektedirler.
Bu çalışma, işletmelerde çalışanlara uygulanan eğitimlerin iş
görenlerin bilgi seviyelerinde anlamlı bir farklılık yaratıp
yaratmadığını ölçmeyi hedeflemektedir. Ölçüm yapılabilmesi için
tekrarlı ölçümlerle ANOVA türlerinden olan denekler içi iki etmen
ANOVA sınamaları kullanılmıştır.
Üç bölümden oluşan bu çalışmanın birinci bölümünde hizmet içi
eğitim kavramına değinilmiş, eğitimlerin ölçümünün gerekliliği
açıklanmıştır. İkinci bölümde çalışmada kullanılan yöntemler olan
ANOVA, tekrarlı ölçümlerle ANOVA ve denekler içi iki etmen
ANOVA teknikleri detaylı olarak açıklanmış ve nasıl uygulandıkları
hakkında bilgi sunulmuştur. Üçüncü bölümde ise uygulamaya yer
verilmiştir. Ön test ve son test uygulanan bir hizmet içi eğitim
değerlendirilmiş, eğitimin hangi alanlarda anlamlı farklılıklar
oluşturduğu hangi alanlarda etkisiz kaldığı sınanmıştır. Ulaşılan
sonuçlar ve anlamlılıkları yorumlanmıştır. Çalışmanın sonunda sonuç
ve önerilere yer verilmiştir.