Bu makale, Tanzimat dönemi Osmanlı aydınlarından biri olan Şinasi’nin milliyetçilik anlayışını ve bu anlayışın şekillenmesinde Journal Asiatique dergisinin etkisini ele almaktadır. Şinasi’nin Paris’te bulunduğu yıllarda Fransız düşünce dünyası ve Pavet de Courteille gibi isimlerle kurduğu entelektüel ilişkiler, onun düşünsel dönüşümünde ve Türk diline yönelik modern yaklaşımlar geliştirmesinde önemli bir rol oynamıştır. Makale, Şinasi’nin Durûb-ı Emsâl-i Osmaniye adlı atasözleri derlemesinin, onun ulusal kimlik ve millet kavramlarına bakış açısını nasıl yansıttığını analiz etmektedir. Ayrıca, bu çalışmanın kendisinden sonraki sözlükçülük faaliyetleri, özellikle Ahmet Vefik Paşa gibi isimler üzerindeki etkisi tartışılmaktadır. Bu bağlamda, oryantalist çalışmaların Osmanlı aydınları üzerindeki dolaylı etkileri incelenmiş ve Şinasi’nin milliyetçilik anlayışı, modernleşme ve kültürel mirasın korunması arasındaki dengede konumlandırılmıştır. Şinasi’nin milliyetçilik anlayışının, Osmanlı’da dil reformlarının ötesine geçerek bir ulusal kimlik inşa etme çabasını ifade ettiği görülmüştür. Şinasi, dilin birleştirici gücünü vurgulayan bir yaklaşımı benimserken geleneksel kültürel değerleri modern bir çerçevede yeniden yorumlamıştır. Bu bağlamda, Şinasi’nin düşünceleri, Osmanlı modernleşmesi ve Türk milliyetçiliğinin erken dönem ideolojik temellerinin bir parçası olarak değerlendirilebilir.
This article analyses the understanding of nationalism of Şinasi, an Ottoman intellectual of the Tanzimat period, and the influence of the Journal Asiatique in shaping this understanding. The intellectual relations Şinasi established with the French world of thought and names such as Pavet de Courteille during his years in Paris played an important role in his intellectual transformation and his development of modern approaches to the Turkish language. The article analyses how Şinasi's collection of proverbs, Durûb-ı Emsâl-i Osmaniye, reflects his perspective on the concepts of national identity and nation. It also discusses the impact of this work on later lexicographical activities, especially on names such as Ahmet Vefik Pasha. In this context, the indirect effects of orientalist studies on Ottoman intellectuals are examined and Şinasi's conception of nationalism is positioned in the balance between modernisation and the preservation of cultural heritage. Şinasi's conception of nationalism was seen to go beyond language reforms in the Ottoman Empire and express an effort to construct a national identity. While adopting an approach that emphasized the unifying power of language, Şinasi reinterpreted traditional cultural values within a modern framework. In this context, Şinasi's ideas can be considered as part of the early ideological foundations of Ottoman modernization and Turkish nationalism.
