Akademik Veri Yönetim Sistemi
2nd INTERNATIONAL CONGRESS ON RANGELAND & FORAGE CROPS, Erzurum, Türkiye, 16 - 18 Eylül 2022, cilt.1, sa.1, ss.7-9
Yonca yetiştiriciliğinde fosforlu gübreleme ile sulama yarı kurak iklimde kritik öneme sahip uygulamalar olup verim ve yem değerini önemli şekilde etkilemektedirler. Mikroklima özeliğine sahip Eskişehir ili Sarıcakaya ilçesinde 2019-2020 yıllarında yürütülen bu çalışmada fosforlu gübre uygulama mevsimi (güz, bahar), farklı sulama uygulamaları (5, 7, 9 gün aralıklarla sulama ve mevsimsel su kısıtı – sırasıyla S5, S7, S9 ve Smk) ve farklı dozlardaki fosforlu gübrelemenin (0, 3, 6, 9 kg/da) yonca yaş ot verimi (YOV), kuru madde oranı (KMO), kuru madde alımı (KMA), sindirilebilir kuru madde oranı (SKMO) ve nispi yem değeri (NYD) üzerine etkileri incelenmiştir. Çalışma sonucunda yıllar arasındaki iklimsel farklılığın incelenen tüm özellikler üzerine etkili olduğu ve sulama uygulamasına rağmen kuraklığın verimi yaklaşık % 20 civarında düşürdüğü görülmüştür. Fosforlu gübre uygulama mevsimi YOV ve SKMO üzerine etkili olmazken güz uygulamasının KMA (3,09) ve NYD’ni (153,81) artırdığı tespit edilmiştir. Sulama uygulamaları da incelenen tüm özellikler üzerine etkili olmuştur. Sulama sıklığı azaldıkça YOV artmış ve S9 uygulamasında en yüksek YOV’i (10,28 t/da/yıl) elde edilmiştir. Diğer yandan yıllık verilen toplam su miktarı arttıkça kalitede önemli artışlar kaydedilmiş ve özellikle S7 ve S5 uygulamalarında yem değeri (sırasıyla 152,94 ve 153,89) S9 uygulamasına (150,10) göre daha yüksek olmuştur. Mevsimlik su kısıtı uygulamasında ise kalite özellikleri artış gösterirken YOV 8,61 t/da ile en düşük olmuştur. Fosforlu gübreler kontrole göre YOV’ni artırırken 3, 6 ve 9 kg/da dozları arasında YOV benzer seyretmiştir. Bu durum ekonomik açıdan da değerlendirildiğinde 3 kg/da fosforlu gübrelemenin verim açısından en iyi (9,61 t/da) sonucu verdiğini ifade etmek mümkündür. Özellikle NYD olmak üzere kalite açısından da 3 kg/da fosforlu gübre daha iyi sonuç vermiş ve en yüksek NYD (153,76) elde edilmiştir. Çalışma sonuçlarına göre yarı-kurak Akdeniz iklim kuşağında yapılan yonca yetiştiriciliğinde fosforlu gübrenin kış öncesi güz mevsiminde veya erken ilkbaharda 3 kg/da olacak şekilde uygulanması gerektiği ifade edilebilir. Sulamada ise her ne kadar kalite özelliklerinde bir miktar düşüşe sebep olsa da verimi ciddi miktarlarda artırdığı için 9 gün aralıklarla sulama yapılarak toplamda 448 mm/yıl su verilmesinin uygun olduğu ifade edilebilir.