Yeraltı suyunun spektral davranışa etkisi


CİVELEKLER E., AFACAN K. B.

Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, cilt.12, sa.1, ss.256-264, 2023 (Hakemli Dergi) identifier

Özet

Kuru ve doygun durumda olan zeminlerin çevrimsel yükleme esnasında göstereceği zemin davranışı farklıdır. Özellikle sismik yükler altında doygun olan zeminlerde meydana gelen tekrarlı gerilmeler sonucunda, zeminde sıvılaşma, büyütme ve taşıma gücü kaybı gibi zemin problemlerinden dolayı hasarlar meydana gelebilmektedir. Dinamik yüklerin etkisiyle oluşacak kayma birim şekil değişme seviyeleri de farklılık gösterecek ve sönümlenme seviyeleri de bu durumdan etkilenecektir. Bu çalışmada aynı bölgede yer alan yeraltı suyu bulunmayan 2 sondaj ile yüzeye yakın yeraltı suyu seviyesine sahip doygun zemin tabakalarından oluşan 2 sondaj için bir boyutlu eşdeğer doğrusal ve doğrusal olmayan analizler yapılmış ve su seviyesinin etkisi tartışılmıştır. Çalışmada Eskişehir şehir merkezinde alüvyon zemin üzerinde yer alan 4 sondaj için 11 farklı istasyona ait gerçek ivme kayıt verileri kullanılmıştır. Kayma dalgası hızının etkisinin görülmemesi için kayma dalgası hızları yakın olan sondajlar tercih edilmiştir. Analizler hem frekans (eşdeğer doğrusal) hem de zaman tanım alanında (doğrusal olmayan) çözümler yapabilen Deepsoil 7.0 yazılımında yapılmıştır. Analizler sonucunda yeraltı suyu bulunan sondajlarda daha büyük spektral parametreler elde edilmiştir.
The behavior of dry and saturated soils during cyclic loading is different. As a result of cyclic stresses that occur on soils, especially saturated soils under seismic loads, damage caused by ground problems such as liquefaction, amplification and loss of bearing capacity on the soil is expected. During stresses that generated under the effect of dynamic loads, the damping ratio levels may change due to the soil properties (dry sand or saturated sand). In this case, soil behavior analysis is performed in order to determine the amplification-liquefaction risk resulting from high strains. In this study, one-dimensional equivalent linear and non-linear analyzes were performed for two boreholes without groundwater and two boreholes consisting of saturated soil layers with near-surface groundwater levels in the same region. The soil profiles were excited by using real acceleration recording data of 11 different stations for 4 boreholes located on the alluvial ground in Eskişehir city center. For the study, boreholes with the same shear wave velocities were preferred. Analyzes were performed in Deepsoil 7.0 software, which can perform both frequency (equivalent linear) and time history (non-linear) solutions. As a result of the analyzes, larger spectral parameters were obtained in boreholes with groundwater.