Sosyal Bilgilerde Dijital Bölünme: Bibliyometrik Bir Analiz


Yılmaz O.

11. Uluslararası Sosyal Bilgiler Eğitimi Sempozyumu (USBES)-Elazığ, Elazığ, Türkiye, 23 - 25 Ekim 2023, ss.170-171, (Özet Bildiri)

  • Yayın Türü: Bildiri / Özet Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Elazığ
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.170-171
  • Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Adresli: Hayır

Özet

Sosyal bilgiler eğitimi, toplumun bilinçlenmesi ve demokratik değerlerin yayılması açısından kritik birrole sahiptir. Ancak, yaşanılan dijital çağda bireylerin farklı değişkenler nedeniyle teknolojikimkanlara erişiminin sınırlı olması ve internet kullanımı ve dijital kaynaklardan aynı orandayararlanamaması eğitimde adaleti ve fırsat eşitliğini sarsmaktadır. Sosyal bilgiler dersi, kapsamındabulundurduğu toplumsal birliktelik, farklılıklara saygı, eşitlik, adalet ve sürdürülebilirlik konularınedeniyle dijital bölünmenin farkındalığını artırmak ve bu eşitsizliği azaltmak için güçlü bir araçolarak düşünülmektedir. Bu araştırmada, sosyal bilgiler eğitiminde dijital bölünme ile ilgili yapılançalışmaların eğilimlerinin tespit edilmesi amaçlanmıştır. Araştırmada, nicel araştırma yöntemlerindenbetimsel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırma kapsamında Web of Science (WoS) veri tabanında“Social Studies Education (Sosyal Bilgiler Eğitimi)” ve “Digital Divided (Dijital Bölünme)” anahtarkelimeleri kullanılarak sistematik bir literatür taraması yapılmıştır. Araştırmanın veri toplamasürecinde Web of Science (WoS) indekslerinde yer alan akademik çalışmalara ulaşılmıştır.Araştırmada, “Sosyal Bilgiler Eğitimi” ve “Dijital Bölünme” anahtar kelimeleri kullanılarak yapılanarama sonucunda araştırmaların 2005-2023 yılları arasında yapıldığı görülmüştür. Bu bağlamda, 2005-2023 yılları arasında 'Eğitim/Eğitim Araştırmaları' kategorisinde yer alan toplam 202 akademikçalışma araştırma kapsamına alınmıştır. Araştırma sonucunda, sosyal bilgiler eğitiminde dijitalbölünme konusuna ilişkin çalışmaların en çok 2021 en az ise 2005 yılında yapıldığı; 202 çalışmanın145’inin makale türünde olduğu; en fazla araştırmanın Anadolu Üniversitesi (4) ve Kazan FederalÜniversitesi (4)’nde yapıldığı; 202 araştırmanın 178’inin İngilizce dilinde yazıldığı; en fazlaaraştırmanın Amerika Birleşik Devletleri’nde yapıldığı ve Türkiye’nin de bölge sıralamasında 25 ülkeiçerisinde 8. sırada yer aldığı bulunmuştur. Sosyal bilgiler eğitimi, toplumun bilinçlenmesi ve demokratik değerlerin yayılması açısından kritik bir role sahiptir. Ancak, yaşanılan dijital çağda bireylerin farklı değişkenler nedeniyle teknolojik imkanlara erişiminin sınırlı olması ve internet kullanımı ve dijital kaynaklardan aynı oranda yararlanamaması eğitimde adaleti ve fırsat eşitliğini sarsmaktadır. Sosyal bilgiler dersi, kapsamında bulundurduğu toplumsal birliktelik, farklılıklara saygı, eşitlik, adalet ve sürdürülebilirlik konuları nedeniyle dijital bölünmenin farkındalığını artırmak ve bu eşitsizliği azaltmak için güçlü bir araç olarak düşünülmektedir. Bu araştırmada, sosyal bilgiler eğitiminde dijital bölünme ile ilgili yapılan çalışmaların eğilimlerinin tespit edilmesi amaçlanmıştır. Araştırmada, nicel araştırma yöntemlerinden betimsel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırma kapsamında Web of Science (WoS) veri tabanında “Social Studies Education (Sosyal Bilgiler Eğitimi)” ve “Digital Divided (Dijital Bölünme)” anahtar kelimeleri kullanılarak sistematik bir literatür taraması yapılmıştır. Araştırmanın veri toplama sürecinde Web of Science (WoS) indekslerinde yer alan akademik çalışmalara ulaşılmıştır. Araştırmada, “Sosyal Bilgiler Eğitimi” ve “Dijital Bölünme” anahtar kelimeleri kullanılarak yapılan arama sonucunda araştırmaların 2005-2023 yılları arasında yapıldığı görülmüştür. Bu bağlamda, 2005- 2023 yılları arasında 'Eğitim/Eğitim Araştırmaları' kategorisinde yer alan toplam 202 akademik çalışma araştırma kapsamına alınmıştır. Araştırma sonucunda, sosyal bilgiler eğitiminde dijital bölünme konusuna ilişkin çalışmaların en çok 2021 en az ise 2005 yılında yapıldığı; 202 çalışmanın 145’inin makale türünde olduğu; en fazla araştırmanın Anadolu Üniversitesi (4) ve Kazan Federal Üniversitesi (4)’nde yapıldığı; 202 araştırmanın 178’inin İngilizce dilinde yazıldığı; en fazla araştırmanın Amerika Birleşik Devletleri’nde yapıldığı ve Türkiye’nin de bölge sıralamasında 25 ülke içerisinde 8. sırada yer aldığı bulunmuştur.