KENTİN İMGELENEBİLİRLİĞİNDE KAMUSAL ALANDA YER ALAN HEYKELLERİN ETKİSİ: ESKİŞEHİR ÖRNEĞİ


Creative Commons License

MERAL F. E., çelen öztürk a.

Sanat & Tasarım Dergisi, cilt.13, sa.1, ss.308-325, 2023 (Hakemli Dergi) identifier

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 13 Sayı: 1
  • Basım Tarihi: 2023
  • Doi Numarası: 10.20488/sanattasarim.1313996
  • Dergi Adı: Sanat & Tasarım Dergisi
  • Derginin Tarandığı İndeksler: TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.308-325
  • Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Heykel ve anıtlar, kent içerisinde yaya akışından sosyal etkileşimlere, araç trafiğinden yer yön bulma eylemine kadar birçok kentli aktivitesinde yer edinmektedir. Dünya genelinde ve Türkiye tarihinde ortaya çıkışı ve kullanım etkinliğinin değişen grafikleri modern kent yaşamıyla birlikte de sürekli değişime ve gelişime uğramaktadır. Özellikle kentin kamusal mekanlarında kentli için yalnızca sembolik anlamlarıyla varlığını sürdürmekle kalmayıp bir kamusal nesne olarak da günlük yaşamın birçok dinamiğine katkı sağlamaktadır. Fiziksel yapıları gereği gerek mekan ölçeğini dengelemekte gerekse mekanın sınırlarını ve tanımını kolaylaştırmaktadır. Kentli için kenti tanımlayan işaret ögelerinin oluşumuna katkı sağlamasının yanı sıra mevcut odak ve düğüm noktalarının da tanımlanmasına katkı sağlamaktadır. Türkiye’de cumhuriyet sonrası gelişen ve yaygınlaşan anıt ve heykel kullanımının Eskişehir özelindeki aktifliği ise dikkate değerdir. Gerek ideolojik, milli ve epik değerleri yansıtmak gerekse sanat ürünlerinin kent ile aktif kullanım ilişkisine katkı sağlamak adına olsun her halükarda kentle bütünleşen ikonik nesnelere dönüşmektedirler. Bu anlamda bu çalışma ile Eskişehir kent merkezinde farklı nitelikteki heykellerin kentin kamusal mekanları için imge oluşumuna katkısının araştırılması, etkin kullanımda yeterli ya da yetersiz olmuş uygulamaların tespiti ve genel bir değerlendirilmesi hedeflenmektedir.
Sculptures and monuments have a significant presence in many urban activities, from pedestrian flow to social interactions, from vehicle traffic to place finding action. The changing graphics of the emergence and usage efficiency in the world and in the history of Turkey are constantly changing and developing along with the modern urban life. Especially in the public spaces of the city, it not only continues its existence with its symbolic meanings for the citizens, but also contributes to many dynamics of daily life as a public object. Due to their physical structures, they both balance the scale of the space and facilitate the boundaries and definition of the space. In addition to contributing to the formation of the landmarks that define the city for the citizens, it also contributes to the definition of the current nodes. The activity of using monuments and sculptures, which developed and became widespread in Turkey after the republic, in Eskişehir is noteworthy. In any case, they turn into iconic objects that integrate with the city, whether to reflect ideological, national and epic values and to contribute to the active use of art products with the city. In this sense, with this study, it is aimed to investigate the contribution of sculptures of different qualities in the city center of Eskişehir to image formation for the public spaces of the city, to determine the applications that were sufficient or insufficient in effective use and to evaluate them in general.