Akademik Veri Yönetim Sistemi
3. Uluslararası 9. Ulusal Yoğun Bakım Hemşireliği Kongresi, Antalya, Türkiye, 9 - 12 Kasım 2022
Amaç: Yoğun bakım hemşirelerinde sık görülen kas-iskelet sistemi rahatsızlıklarının (KİSR) ağrıya neden
olarak yaşam kalitesini (YK) etkilediği bilinmektedir. Bu çalışmada sağlık çalışanlarında kas-iskelet sistemi
rahatsızlıklarına ilişkin ergonomik eğitim ve ekipmanın yaşam kalitesine etkisini belirlemek amaçlandı.
Yöntem: Deneysel olarak tasarlanan çalışma Kasım 2018 ile Aralık 2019 tarihleri arasında bir üniversite
hastanesi erişkin yoğun bakım ünitelerinde (YBÜ) çalışan 103 hemşire ile yürütülmüştür. Veriler; kişisel
veri toplama formu, Kornell KİSR Anketi, Rapid Entire Body Assesment, YK ölçeği (SF-36) ile toplanmıştır.
Verilerin değerlendirilmesinde Bağımlı Örneklerde t testi, Wilcoxon testi, Mann Whitney U testi, Kruskal
Wallis testi kullanılmış ve nitel değişkenler arası ilişki de Ki Kare analizleri ile incelenmiştir.
Bulgular: Çalışmada hemşirelerin eğitim ve ergonomik yardımcı ekipman kullanım öncesi en fazla bel
problemi yaşadıkları [7.00 (1.50-20.00)], eğitim ve ergonomik yardımcı ekipman kullanım sonrası ise bel
bölgesi KİSR risk puanlarının [3.50 (1.50-14.00)] azaldığı belirlenmiştir. Eğitim ve ergonomik yardımcı ekipman
kullanım sonrası hemşirelerin riskli çalışma postür puanlarında [5.00 (5.00-7.00)] azalma saptanmıştır.
YK ölçeğinin fiziksel fonksiyon, ruhsal sağlık, sosyal fonksiyon, genel sağlık algısı ve ağrı alt boyut puanlarının
eğitim ve ergonomik yardımcı ekipman kullanımı öncesine göre azaldığı, ancak yapılan istatistiksel
değerlendirmede bu sonuçlarda anlamlı bir fark gösterilememiştir. (p>0.05).
Sonuç: Çalışmamızda, hemşirelerde ergonomik eğitim ve ergonomik yardımcı ekipman kullanımının YK‘ni
etkilemediği, ancak eğitim ve yardımcı ekipman kullanımı sonrası boyun, sol omuz, sırt, sol ayak ve bel
bölgelerinde KİSR semptomlarının öncesine oranla azaldığı ayrıca hemşirelerin vücut mekaniklerini doğru
kullanıma konusunda olumlu davranış geliştirdikleri görülmüştür. Bu sonuçlar doğrultusunda YBÜ çalışan
hemşireler için ergonomik yardımcı ekipman kullanımının önemi ve düzenli aralıklarla hemşirelere ergonomik
eğitim programlarının düzenlenmesi gerekli olduğu önerilmiştir.
Anahtar Kelimeler: Eğitim, Ergonomi, Hemşirelik, Kas İskelet Sistemi
Bu doktora tez çalışması Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Bilimse Araştırma Koordinasyon birimi tarafından
desteklenmiştir. (Proje Numarası: 201942A202)