ÇİMLENME SONRASI BÜYÜME DÖNEMİNDE DÜŞÜK SICAKLIK STRESİNE TOLERANSLI ŞEKER PANCARI (Beta vulgaris L.) ÇEŞİTLERİNİN BELİRLENMESİ

Creative Commons License

Kulan E. G., Kaya M. D.

IV. INTERNATIONAL SIIRT CONFERENCE ON SCIENTIFIC RESEARCH, Siirt, Türkiye, 17 - 18 Kasım 2023, ss.847-855

  • Yayın Türü: Bildiri / Tam Metin Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Siirt
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.847-855
  • Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Bu çalışma, bazı şeker pancarı çeşitlerinin çimlenme sonrası dönemde don sıcaklıklarına olan tepkilerini belirlemek amacıyla Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Tarla Bitkileri Bölümü Tohum Bilimi ve Teknolojisi Laboratuvarı’nda 2021 yılında yürütülmüştür. Araştırmada materyal olarak 10 adet şeker pancarı çeşidi (Ernestina, Isabella, Orthega, Serenada, Kuno, Taurus, Tuna, Mohican, Rodeo ve Smılodon) kullanılmıştır. Kök uzunluğu 5 cm olan fidelere 1, 2, 4 ve 8 saat boyunca üç farklı don sıcaklığı (0, -3 ve -5°C) uygulanmıştır. Deneme, tesadüf parselleri deneme desenine göre iki faktörlü ve dört tekerrürlü olarak kurulmuş ve don stresine maruz bırakılan fidelerde ölüm oranı (%) belirlenmiştir. Sonuçlar, çeşitlere uygulanan 0 ve -3°C’nin tüm sürelerinde, fidelerin ölmediğini göstermiştir. Şeker pancarı fideleri için kritik sıcaklığın -5°C, sürelerin ise 4 ve 8 saat olduğu tespit edilmiştir. Kuno, Tuna, Rodeo ve Smılodon çeşitlerinin tüm fideleri 8 saat süren -5°C sıcaklıkta ölürken, Isabella ve Taurus bu don stresinden zarar görmemiştir. Çimlenme sonrası fide döneminde don stresine tolerans bakımından şeker pancarı çeşitleri arasında önemli farklılıkların olduğu ve don zararı görülen ekim alanlarına daha toleranslı çeşitlerin tercih edilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler: Beta vulgaris L, don zararı, tolerans, genotip

This study was carried out at the Seed Science and Technology Laboratory of the Department of Field Crops, Eskişehir Osmangazi University in 2021 in order to observe the responses of sugar beet cultivars to frost temperatures at post-germination stage. In the study, 10 sugar beet cultivars (Ernestina, Isabella, Orthega, Serenada, Kuno, Taurus, Tuna, Mohican, Rodeo, and Smılodon) were used as material. Three frost temperatures (0, -3, and -5°C) were applied for 1, 2, 4, and 8 hours to germinated seeds with 5 cm root length in sugar beet cultivars. The experiment was established at a completely randomized design with four replicates using a two-factor factorial, and the death percentage (%) of the seedlings exposed to frost stresses was investigated. The results showed that the seedlings of sugar beet cultivars were not killed by all periods of 0°C and -3°C. The critical frost temperature for sugar beet at post-germination stage was -5°C for 4 and 8 hours. All the seedlings of Kuno, Tuna, Rodeo, and Smilodon cultivars died at -5°C for 8 h, while Isabella and Taurus were not damaged. It was concluded that there were significant differences among sugar beet cultivars for tolerance to frost stress at postgermination stage and should be preferred more tolerant cultivars to sowing areas appearing frost damage.

Keywords: Beta vulgaris L., frost damage, tolerance, genotype