Bir Üniversite Hastanesine Başvuranlarda Sağlıklı Beslenmeye İlişkin Tutum ve Algılanan Gıda Okuryazarlığının Değerlendirilmesi (ESOGÜ SUAH Örneği)


Aydilek O. H., arslantas d., Ünsal A., Kavlu E., Yücel E.

Osmangazi Tıp Dergisi, cilt.47, sa.4, ss.582-592, 2025 (Hakemli Dergi) identifier

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 47 Sayı: 4
  • Basım Tarihi: 2025
  • Doi Numarası: 10.20515/otd.1639257
  • Dergi Adı: Osmangazi Tıp Dergisi
  • Derginin Tarandığı İndeksler: TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.582-592
  • Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Sağlıklı beslenme tutumu, bireylerin sağlığını geliştirmede önemli bir rol oynar. Gıda okuryazarlığı, sağlıklı beslenme tutum ve alışkanlıklarını geliştirmede kritik bir beceridir. Bu çalışma, bir üniversitesi hastanesine başvuran hastalarda sağlıklı beslenme tutumu ve gıda okuryazarlığı düzeyini incelemeyi amaçlamaktadır. Araştırma Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sağlık, Uygulama ve Araştırma Hastanesi’ne (ESOGÜ SUAH) başvuran hastalar üzerinde 01 Eylül-31 Ekim 2023 tarihinde gerçekleştirilmiş kesitsel bir çalışmadır. Çalışma grubunu 466 hasta oluşturdu. Katılımcıların sağlıklı beslenmeye ilişkin tutumu “Sağlıklı Beslenmeye İlişkin Tutum Ölçeği (SBİTÖ)” ile gıda okuryazarlıkları ise “Algılanan Gıda Okuryazarlığı Ölçeği (AGOY)” ile değerlendirildi. Analizler için Anderson-Darling testi, Kruskal-Wallis, Mann-Whitney U, Spearman Korelasyonu ve çok değişkenli lineer regresyon kullanıldı. İstatiksel anlamlılık için p<0,05 alındı. Katılımcıların SBİTÖ puanları 41,0-102,0 arasında değişip ortalaması 70,7±7,11 (ortanca: 69,0), AGOY puanları ise 53,0-114,0 arasında değişip ortalaması 90,97±9,27 (ortanca: 92,0) idi. İleri analiz sonucu kadın cinsiyette olmanın, genel sağlığını iyi olarak hissetmenin, sağlıklı beslenmenin, herhangi bir zamanda diyet yapmanın, düzenli spor yapmanın, günde 3 öğün şeklinde beslenmenin, paketli gıda (atıştırmalık) tüketmemenin ve gıda içeriklerini okumanın sağlıklı beslenme tutumunu artırdığı bulundu. Ayrıca gıda okuryazarlığı ile sağlıklı beslenme tutumu arasında pozitif yönde korelasyon olduğu görüldü (r=0,38, p<0,001). Sağlıklı beslenme tutumu; 3+1 öğün, etiket okuma, diyet yapma ve paketli gıdadan kaçınma ile ilişkilidir. Politik ve ekonomik destek önerilmektedir.
The attitude towards healthy eating plays a significant role in improving individuals' health. Food literacy is a critical skill in developing healthy eating attitudes and habits. This study aimed to examine the healthy eating attitudes and food literacy levels of patients who applied to a university hospital. The research is a cross-sectional study conducted between September 1 and October 31, 2023, at Eskisehir Osmangazi University Health, Application and Research Hospital (ESOGU HARH), involving patients who applied to the hospital during this period. The study group consisted of 466 patients. The participants' attitudes towards healthy eating were assessed using “The Attitude Scale for Healthy Nutrition (ASHN)”, and their food literacy levels were evaluated using "The Self Perceived Food Literacy Scale" (SPFL). For the analyses, the Anderson-Darling test, Kruskal-Wallis, Mann-Whitney U, Spearman Correlation, and multivariate linear regression were used. A p-value of <0.05 was considered statistically significant. The ASHN scores of the study group ranged from 41.0 to 102.0, with a mean of 70.7 ± 7.11 (median: 69.0), while the SPFL scores ranged from 53.0 to 114.0, with a mean of 90.97 ± 9.27 (median: 92.0). Further analysis revealed that being female, perceiving one’s general health as good, eating healthily, having dieted at any point, exercising regularly, following a three-meal-one-snack pattern, avoiding packaged snacks, and reading food labels were associated with a more positive attitude toward healthy eating. Additionally, a positive correlation was found between food literacy and healthy eating attitudes (r = 0.38, p < 0.001). Healthy eating attitude is linked to the 3+1 meal pattern, label reading, dieting, and avoiding packaged foods. Policy and economic support are recommended.