Enerji Ekonomisi ve Politikaları, NACİ BAYRAÇ FATİH ÇEMREK, Editör, Ekin Yayınevi, Ankara, ss.327-343, 2020
Verimlilik,
ekonominin temelinde yer alan, refah düzeyinin artırılması ve toplumdaki
bireylere yüksek yaşam standardı sunma amacının anahtarı niteliğinde olan bir
kavramdır. Enerji ise ekonominin en temel kaynak türlerinden biri olarak, bir
ekonomideki önemli faktörler arasında yer almaktadır. Ekonomideki rolü
itibariyle bu kavramların bir bileşkesi olarak karşımıza çıkan enerji
verimliliği kavramı, makroekonomik düzeyde kalkınmanın sürdürülebilirliği ve
refah seviyesi açısından büyük bir öneme sahiptir. Bir ekonomide enerji
kaynaklarının verimli kılınması, her şeyden önce enerji piyasanın yapısal
özelliklerine, uygulanan politikalara ve sorunların çözümünde izlenen yollara
bağlı olarak şekillenmektedir. Enerji verimliliği, bir ekonomide ihtiyaç
duyulan enerji ile enerji kaynaklarının buluşturulması durumunu analiz etmeye
yaratan bir ölçüt olarak kabul edilebilir. Enerji kullanımında verimliliğin
sağlanması, enerji tüketimini yönetmenin ve sınırlamanın bir yolu olarak ifade
edilebilir. Gerek mikro gerek makro düzeyde bir süreç, aynı enerji girdisi için
daha fazla çıktı elde edilmesini sağlıyorsa veya daha az enerji girdisi için
aynı çıktının elde edilmesini mümkün kılıyor ise enerji verimliliği daha yüksek
olarak değerlendirilir. Bu açıklamalardan hareketle enerji verimliliğinin,
üretilen hizmetlerin miktarını veya kalitesini düşürmeden, birim başına düşen
enerji tüketiminde veya ürün miktarında bir azalma olarak düşünülmesi
mümkündür. Bu da toplumlar için ekonomik yönü ile ön plana çıkan enerji
tasarrufu konusuna götürür. Kuşkusuz bilgi ve iletişim teknolojilerinin ekonomi
genelinde artan şekilde uygulama alanı bulması ile dijitalleşmenin dünyada
enerjinin nasıl üretildiği ve nasıl tüketildiği konusunda önemli etkileri söz
konusu olmaktadır. Bu çalışma ile ekonomide enerji verimliliği ve tasarrufu
kavramları açıklanarak, dünyada seçilmiş ülkeler ve Türkiye’de enerji arzı ve
talebi ile enerji verimliliği göstergelerine dair betimsel bir analiz gerçekleştirilmiştir.
Ayrıca çalışma günümüzde önemi giderek artan dijitalleşme sürecinin küresel
enerji verimliliğine etkilerini de teorik çerçevede değerlendirme imkânı
sunmaktadır.