Akademik Veri Yönetim Sistemi
Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, sa.74, ss.1-21, 2022 (Hakemli Dergi)
Bu çalışmada, yapısal kırılmalı zaman serisi analiz yöntemiyle Türkiye’de kadınların işgücüne katılım oranı ile kişi
başına gayrisafi yurt içi hâsıla (GSYH), kentleşme oranı ve işsizlik oranı arasındaki ilişkinin 1990-2020 dönemi
arasında yıllık veriler kullanılarak araştırılması amaçlanmıştır. Durağanlık için ADF, PP ve KPSS birim kök testleri
ile yapısal kırılmalı birim kök testlerinden biri olan Zivot-Andrews birim kök testi kullanılmıştır. Değişkenler arasında
uzun dönem ilişkinin incelenmesi için tek kırılmaya izin veren Gregory-Hansen eşbütünleşme testi uygulanmıştır.
Nedensellik ilişkisi için ise Toda-Yamamoto nedensellik analizi tercih edilmiştir. Çalışmanın sonuçları Türkiye’de
ilgili dönem bazında değişkenler arasında uzun dönemli bir eşbütünleşme ilişkisinin olduğunu ortaya koymaktadır.
Nedensellik analizinin sonuçlarına göre, kişi başına GSYH ile kentleşme arasında çift yönlü, kadınların işgücüne
katılım oranından kentleşme oranı ve kişi başına GSYH’ye doğru tek yönlü nedensellik tespit edilmiştir. Ancak
kadınların işgücüne katılım oranı ve işsizlik oranı arasında herhangi bir nedensellik ilişkisi bulunamamıştır. Sonuç
olarak, kadınların işgücüne katılımındaki artış; sosyo-demografik olarak kentsel nüfusu, ekonomik anlamda ise
büyümeyi artırmaktadır. Ayrıca şunu belirtmek gerekir ki ekonomik özgürlüğünü eline alan kadının; çocuk
ölümlerine, doğurganlığa, harcamalara yönelik alışkanlıklara, sağlık ve eğitim harcamalarına, böylelikle sürdürülebilir
büyüme ve kalkınmaya etkileri hafife alınamayacak düzeyde olup kadının ekonomi sahnesindeki yeri bu etkiler de
dikkate alınarak daha fazla araştırılması gereken önemli bir konudur.
This study has aimed to investigate the relationship between female labor force participation rate, per capita gross
domestic product (GDP), urbanization rate, and unemployment rate in Turkiye under structural breaks, using annual
data between 1990 and 2020 with the structural break time series analysis method. ADF, PP, and KPSS unit root tests
and Zivot-Andrews unit root test, which is one of the structural break unit root tests, were used for stationarity. The
Gregory-Hansen cointegration test, which allows a single break, was applied to examine the long-term relationship
between the variables. For the causality relationship, Toda-Yamamoto causality analysis was preferred. The results of
the study reveal that there is a long-term cointegration relationship between the variables based on the relevant period
in Turkiye. According to the results of the causality analysis, two-way causality was found between GDP per capita
and urbanization, and one-way causality from women's labor force participation rate to urbanization rate and GDP per
capita. However, no causal relationship was found between female labor force participation rate and unemployment
rate. As a result, the increase in female labor force participation increases the urban population socio-demographically
and the growth in economic terms. In addition, it should be noted that the woman who takes her economic freedom;
its effects on child mortality, fertility, spending habits, health-education expenditures, and thus sustainable growth development cannot be underestimated and the place of women in the economy is an important issue that needs to be
investigated further considering these effects.