Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tarihyazımı, cilt.5, sa.1, ss.53-101, 2023 (Hakemli Dergi)
Bu çalışmanın amacı Osmanlı Müesseseleri ve Medeniyeti Tarihi kapsamına girebilecek konuların son yıllarda yapılan doktora düzeyindeki tez çalışmalarında nasıl yer edindiğini ve bunlardan nasıl bir profil çıkabileceğini görmektir. Bu maksatla çalışmada; YÖK’ün kurulduğu, tüm üniversitelerin bir çatı altında birleştirildiği ve aynı zamanda müessese anabilim dalının da YÖK tarafından kabul edildiği 1982 yılından itibaren Türk üniversitelerinde bu anabilim dalının kapsamına girebilecek türde konuların ele alındığı doktora tezleri incelenmiştir. Ancak burada anabilim dalına değil konulara odaklanılmıştır. Ayrıca tezlerin nitelikleriyle de ilgilenilmemiştir. Zira onca tez içeriğinin bu sınırlı çalışmada değerlendirilmesi mümkün değildir. İçerikle; sadece tezlerin müessese anabilim dalının konularına girip girmediği ve giriyorsa da tasnif yapabilecek kadarıyla ilgilenilmiştir. Çalışmada elde edilen veriler kantitatif bir yöntemle incelemeye tabi tutulmuştur. Bu bağlamda YÖK Ulusal Tez Merkezi internet sayfasında tarama yapılarak 1982 ilâ 2020 yılları arasında Osmanlı tarihiyle ilgili üretilmiş tezler içerisinden müessese anabilim dalıyla ilişkilendirilebilecek olanlar tespit edilmiştir. Buradan elde edilen istatistiki verilerle Osmanlı müessese ve medeniyeti kapsamında incelenebilecek konuların son 39 yılda nasıl bir profil çizdiği ortaya konulmuştur. Buna göre; bu sürede tarihle ve Osmanlıyla ilgili üretilmiş doktora tezlerinin yarısı Osmanlı müesseseleri ve medeniyetiyle ilişkilendirilebilir. Bunlar içerisinde ilim, bilim, kültür ve edebiyatla ilgili tezler %27 oranla en fazla incelenen türde konular olmuştur. Ardından kurumlar (%17), sanat ve mimari (%16), merkez dışı (taşra) bölgelere dair incelemeler (%16), toplum (%10), biyografi (%5), hukuk (%4), iktisat (%4) ve kaynaklar (%1) şeklinde bir sıralama gerçekleşmiştir.